بزرگنمايي:

یزد آنلاین - یزد - معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد گفت: زیستگاه نیمه طبیعی یوزپلنگ آسیایی با هدف تکثیر اینگونه جانوری در حال انقراض کشور در پناهگاه حیات ‌وحش دره ‌انجیر شهرستان اردکان ایجاد می شود.
حسن اکبری روز یکشنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا افزود: بر پایه آخرین تصمیم حوزه معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، 35 هزار هکتار از پناهگاه حیات وحش دره انجیر برای تکثیر این حیوان در شرایط نیمه اسارت در نظر گرفته شد.
وی اظهار کرد: همچنین در صورت موفقیت این طرح، یوزهای متولد شده در سایر مناطق حفاظت شده سازمان و قرق‌های حیات وحش که موفق به رفع عوامل تهدید یوز شدند، رهاسازی می‌ شود.
وی تاکید کرد: گرچه تکثیر گوشتخوران در اسارت به گونه ای که بعدا قابل بازگشت به طبیعت باشند، کار بسیار دشواری است، به نظر می رسد این راه حل، آخرین هدف برای نجات اینگونه جانوری در حوزه مرکزی ایران است.
اکبری افزود: در صورتی که اعتبار مورد نیز برای طرح یادشده فراهم شود، اجرای آن در آینده نزدیک در منطقه مورد نظر آغاز می شود.
این کارشناس ارشد حفاظت محیط زیست یزد یادآور شد: در 2 سال اخیر رایزنی گسترده با سازمان مرکزی انجام شد و در آخرین بازدید مشاور عالی رئیس سازمان از زیستگاه های استان و نیز بازدید معاون محیط طبیعی تنوع زیستی سازمان مرکز از قرق های اختصاصی استان موضوع کاهش جدی جمعیت یوز در استان یزد مطرح شد.
وی ادامه داد: پس از آن جلسه ای در سازمان مرکری برگزار شد که نتیجه آن تصویب طرح ایجاد زیستگاه(ذخیره گاه) نیمه طبیعی اینگونه جانوری در استان شد.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان ادامه داد: همزمان با اجرای این طرح ضرورت دارد عوامل کاهش جمعیت یوز در دهه 80 آسیب شناسی شود و به منظور مساعدسازی زیستگاه ها برای بازگشت این گونه ارزشمند و پیشگیری از وقوع بحران های مشابه برای سایر گونه های حساس چاره اندیشی شود.
وی بدون اشاره به زمان مورد نظر یادآور شد: متاسفانه در مناطق حفاظت شده استان سه قلاده یوزپلنگ آسیایی رصد شد و در مناطق آزاد از تعداد یوزهای باقی مانده اطلاعاتی نداریم و نیاز به مطالعه است.
اکبری در ادامه با بیان اینکه یوزپلنگ از گونه های دشتی ایران است، افزود: این گونه در گذشته در بسیاری از زیستگاه های دشتی استان زندگی می کرد، اما به دلیل توسعه فعالیت های راهسازی، معدنی و شکار بی رویه طعمه این حیوان در استان، زیست را برای آن با مشکل روبه رو کرد.
وی اظهار کرد: اوایل دهه 80 حساسیت در مورد حفاظت از یوزپلنگ آسیایی بیشتر شد و عزم بین المللی برای نجات آن در ایران به وجود آمد.
اکیری ادامه داد: در نهایت پروژه حفاظت یوزپلنگ آسیایی در سازمان حفاظت محیط زیست شکل گرفت و فعالیت ها در زیستگاه های استان های یزد، سمنان، خراسان شمالی و جنوبی و دیگر استان ها آغاز شد و تا اواخر دهه 80، یزد مهمترین زیستگاه این گونه به شمار می رفت و بیشترین جمعیت را در آن شاهد بودیم.
وی اظهار کرد: اما نکته بسیار مهمی که موجب شد، این تلاش ها به نتیجه مطلوبی نرسد، این بود که یوزپلنگ به دلیل قلمروی وسیعش از مناطق حفاظت شده خارج می شود و در مناطق آزاد با انواع خطر روبه روست، جاده سازی و فعالیت واحدهای معدنی موجب ناامن شدن عرصه های زیستگاهی آزاد برای این گونه شد.
وی اظهار کرد: اواخر دهه 80 فعالیت های معدنی در استان شدت گرفت و اداره کل حفاظت محیط زیست از گردونه استعلام معدنی حذف شد، این امر سبب ایجاد جاده های دسترسی بیشتر به معادن واقع در زیستگاه های بکر، آزاد و موجب تردد بیشتر انسان در این مناطق و کاهش تعداد یوزپلنگ ها شد.
اکبری افزود: به طور کلی گربه سانان و خصوصا یوزپلنگ، شب ها ، هنگام عبور و مرور از جاده ها آسیب پذیرند و در مقابل نور خودروها برای لحظاتی توقف و به سمت نور خیره و در نهایت منجر به مرگ حیوان می شود.
وی اظهار کرد: در دهه 80، هفت قلاده یوز پلنگ در تصادف جاده ای کشته شد، این عدد برای اینگونه جانوری کمیاب در حال انقراض رقم بسیار بالایی است.
اکبری افزود: نتیجه تخریب طبیعت و حوادث جاده‌ای در دهه 80 این بود که با وجود بهبود وضعیت طعمه در مناطق حفاظت شده و امنیت زیستگاه ها با جمعیت کاهش یوزپلنگ روبه رو شویم .
وی افزود: با ورود بخش خصوصی در قالب قرق های اختصاصی برای حفاظت از زیستگاه های آزاد وضعیت طعمه های یوز به ویژه قوچ و میش در زیستگاه های آزاد در اطراف مناطق حفاظت شده بهتر از گذشته شد، اما تقویت طعمه ها دیر اتفاق افتاد.
وی بیان کرد: طوری که با مشکل کمبود جدی یوزهای ماده در یزد مواجه شدیم و تلاش ها برای پایش یوزهای ماده در مناطق حفاظت شده و آزاد استان نتیجه ای چندانی نداشت.
پناهگاه دره انجیر اردکان از سال 1381 به عنوان پناهگاه حیات وحش در زمره مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست استان یزد قرار گرفت.
مساحت آن 175 هزار و 302 هکتار و مهمترین مسیر دسترسی به آن جاده اصلی یزد – طبس است و این پناهگاه شامل سه منطقه ارتفاعی مهم به نام های « دره انجیر» ، « بوزوا» و « نی باز» و دشت های حدفاصل آنهاست.
مهمترین گونه های گیاهی منطقه یادشده درمنه ، قیچ ، گون ، رندک ، بهوه شور و از پستانداران وحشی یوزپلنگ ، کل و بز ، جبیر ، قوچ و میش ، خرگوش ، کفتار و مهمترین پرندگان آن کبک ، تیهو ، باقرقره شکم سیاه ، سنگ چشم خاکستری می توان نام برد.
سابقه مشاهده نخستین یوزپلنگ در استان یزد مربوط به سال 1354 در منطقه کلوت سرخابی شهرستان مهریز است .
علاوه بر یوزآسیایی، بیش از 800 گونه گیاهی، 190 نوع پرنده، 60 نوع پستاندار وحشی و بیش از 40 نوع خزنده در مناطق حفاظت شده استان یزد شناسایی شد.
60 نیروی محیط بان، یک میلیون و 270 هزار هکتار مناطق حفاظت شده استان یزد را محافظت می کنند.
2088/ 2047 /