بزرگنمايي:

یزد آنلاین - یزد - جشن باستانی سده که همه ساله هنگام غروب آفتاب روز دهم بهمن ماه توسط پیروان آیین زرتشت برگزار می شود، امسال به احترام در پیش بودن ایام فاطمیه و شهادت فاطمه زهرا (س) قبل از غروب آفتاب امروز سه شنبه در یزد پایان می یابد.
به اعتقاد شیعیان به روایتی 13جمادی الاول برابر 11بهمن ماه 1396سالروز شهادت حضرت زهرا (س)، (11هجری قمری) است، همچنین به روایت دیگری سوم جمادی الثانی برابر اول اسفند 96، سالروز شهادت حضرت زهرا(س) است و این روز در تقویم رسمی ایران تعطیل است.
به گزارش روز سه شنبه انجمن زرتشتیان یزد، جشن سده در انجمن زرتشتیان محله های مختلف استان یزد از ساعت 15 همراه با نیایش، اوستاخوانی و آتش افروزی در سازمان و باشگاه جوانان زرتشتی یزد آغاز می شود.
سده از کهن ترین آیین های شناخته شده ایران باستان است و پیروان زرتشت به نشانه شکرگزاری نعمت های خدادادی دور هم جمع می شوند و پس از اجرای برنامه های شاد و متنوع، به ذکر دعا می پردازند.
همچنین شرکت کنندگان در این جشن با انباشتن هیزم، آتش می افروزند که این کار به اعتقاد ایرانیان باستان بازمانده سرما را نابود می کند.
جشن سده سالیان متمادی با آداب و رسوم ویژه زرتشتیان برپا می شود و در سال 1388 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
پیروان آشو زرشت صدمین روز زمستان از تقویم کهن مصادف با روز مهر ایزد را با برپایی آیین سده سوزی، جشن می گیرند.
برگزاری جشن های مختلف در میان ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار بود؛ مراسم هایی با ویژگی مشترک و اینکه همگی در پیوند با پدیده های طبیعی، کیهانی و اقلیمی بودند، برگزار می شد.
از جمله آن، آیین سده سوزی است که با سرور و شادی که به همراه دارد، نمونه کامل یک جشن اصیل و تمام عیار ایرانی است.
به گواه متون تاریخی، سده جشن پیدایش آتش است و روایات متعددی هست در باره دلیل برگزاری این جشن توسط ایرانیان باستان و در برخی از روایات تاریخی آمده است که چون 100 روز که از زمستان بزرگ می گذشت ایرانیان جشن سده را برپا می کردند.
در تقویم کهن ایرانیان مهرآیین، زمستان 150 روز و تابستان 210 روز بود و از ابتدای زمستان (اول آبان ماه) تا 10 بهمن که جشن سده است، 100 روز و از 10 بهمن تا نوروز و اول بهار 50 روز و 50 شب بوده است.
در شاهنامه آمده است که در روزگاران کهن که انسان توان گرم کردن خانه اش را نداشت ، روزی هوشنگ شاه با همراهانش در کوهی به شکار رفت و ناگهان ماری دراز، تیره تن، و سیاه رنگ در برابر آنها پدیدار شد و هوشنگ، سنگی گرفت و سوی مار پرتاب کرد که آن را بکشد.
سنگ به سنگ دیگری برخورد کرد و چون هر دو سنگ چخماق بودند، فروغ (جرقه ای) پدیدار شد، به بوته گرفت و مار فرار کرد.
از این رویداد، هوشنگ شاه شادمان شد و خداوند را نیایش کرد که راز آتش را به او آشکار کرد. همان شب آتش بزرگی افروختن و به جشن و شادی پرداختند و آن شب را سده نام نهادند، و این سنت تا امروز بر جاست.
حدود 6 هزار زرتشتی در شهرستان های یزد، اردکان و تفت سکونت دارند و تعداد پیروان این کیش در ایران حدود 30هزار نفر تخمین زده می شود.
به نوشته دانشنامه ویکی پدیا، زرتشت یا اشو زرتشت، پیامبر ایران باستان بود که مزدیسنا را بنیان گذاشت و سراینده گاتاها، کهن‌ترین بخش اوستاست.
زادگاه و زادروز وی دقیقا روشن نیست، هرچند زمان زایش او 600 تا 1200سال پیش از میلاد مسیح گمان زده می‌شود و زادگاه اش را به شهر ری، آذربایجان، خوارزم ، سیستان، خراسان و آمل نسبت داده‌اند.
آموزش‌های زرتشت بعدها با باورهای بومی ایرانیان آمیخته شد و مزدیسنای کنونی را پدید آورد که نزدیک به پنج سده دین رسمی ایران نیز بود.
نام زرتشت در فهرست یکصد نفره انسان‌های تأثیرگذار تاریخ که توسط مایکل هارت تنظیم شده‌ است، قرار دارد، دین زرتشت امروزه حدود 200 هزار تن پیرو در ایران، هند و برخی نقاط دیگر جهان دارد.