بزرگنمايي:

یزد آنلاین - با توجه به روند رو به رشد توسعه جهانی و پیشرفت شاهراه های ارتباطی، فرآیند اثرگذاری و اهمیت کنش و واکنش های رسانه ای نیز رو به گسترش و با قابلیت دسترسی روزافزون در عبور از مرزهای زمان و مکان است.
دیگر مهم نیست ما در چه نقطه ای از دنیا و یا در چه نقشی باشیم ، به مدد قابلیت های متنوع تکنولوژی های ارتباطی از احوال و برنامه های یکدیگر آگاهی می یابیم و در گذر ثانیه ها جهانی از اطلاعات پیش روی ما قرار می گیرد.
بر این مبنا رفتار رسانه و مخاطبان با تبعیت از تنوع،جذابیت،سرعت و قابلیت های دسترسی به پیام ماهیتی ویژه پیدا می کنند که بررسی بازخوردهای ممکن و کنترل رفتارهای پیش رو کار آسانی نخواهد بود.
در عصر ارتباطات برای مخاطبان سواد رسانه ای و برای رسانه ها، هوشمندی مخاطب محور بیش از هر چیزی نمود داشته و نیازمند توجه روز افزون است زیرا دنیا برای پیمایش این مسیر با سرعتی اثربخش در حرکت است.
ارتباطات به عنوان رکن اساسی زندگی اجتماعی در طول تاریخ به شکل های مختلف زمینه رفاه و پیشرفت بشر را فراهم ساخته و به مرور جنبه های حقوقی آن نیز مورد توجه قرار گرفته است، در این راستا ارتباطات انسانی با ظرفیت های مختلف و به مدد ابزار گوناگون در یکسان تر شدن آگاهی های عمومی و ملی،بسیج گروه ها و مجموعه های اجتماعی برای رسیدن به توسعه اجتماعی و ملی نقش قابل توجهی دارند.
رسانه‌های ارتباط جمعی بمثابه زیر مجموعه‌های نهاد ارتباطی در نظام اجتماعی دارای کارکرد خاص و مشخص است. جلب کارکرد مثبت آنها بر مبنای نظام ارزشی غالب و در ارتباط سازمان یافته با دیگر نهادهای اجتماعی می‌تواند در حمایت از فرایند توسعه نظام اجتماعی و تحکیم اقتدار ساختاری آن نقش اساسی و فعالی را ایفا نماید.
کارکرد مطلوب رسانه‌ها نیازمند انطباق فعال و پویای آنها با واقعیت نظام اجتماعی است تا بتواند براساس دیدگاه نظری روشن آن را به سمت آرمانهای مورد توجه منتقل نماید.
شاید بتوان گفت حقوق شهروندی،فضای مجازی،گفت و گوی های اجتماعی و مشارکت مردمی از بیشترین مفاهیمی هستند که در چند سال گذشته در ادبیات رسانه ای کشور مورد توجه قرار گرفته و از گذر هر موضوعی نسبت به این موضوعات مفهومی به وجود آمده است که هر کدام در منشور حقوق شهروندی به شکل خاص مورد توجه قرار گرفته و تبیین شده اند.
بر این مبنا تا زمانی که آموزش و آگاهی را نسبت به یک موضوع ارتقا ندهیم و جامعه نسبت به حقوق و تکالیف خود آشنایی نداشته باشند نمی توان اهداف مورد نظر در آن موضوع را در مسیر کارآمدی هدایت کرد زیرا آموزش های عمومی،همگانی و اجتماعی هستند که کار عمیق و بنیادین برای ایجاد باور با توجه به یک موضوع را امکان پذیر می سازند.
می‌توان پیش نیاز تحکیم حقوق شهروندی در جامعه به وسیله رسانه‌ها را ارایه آگاهی‌های عمومی و توجیه و جهت‌دهی افکار عمومی پیرامون افزایش ادراک توده مردم نسبت به حقوق و تکالیف خود دانست و تسلط رسانه‌ها، وسایل ارتباط جمعی بویژه فضای مجازی بر افکار عمومی واقعیتی انکارناپذیر است بنابراین رسانه‌ها می‌توانند با استفاده از کارکردها و نقش‌های متنوع خود نسبت به آموزش، آگاه سازی و آمادگی افکار عمومی و ایجاد فرهنگ مطالبه حقوق شهروندی در جهت تحکیم آن گام بردارند.
کنش ها و واکنش های رسانه ای نسبت به موضوع حقوق شهروندی در مرحله اول از ادبیات رایج سیاسی و اجتماعی در کشور نسبت به این موضوع به وجود می آید و در مرحله بعد باید رسانه های هوشمند پا به میدان بگذارند رسانه هایی که از نشر مطالب تکراری،غیر جذاب و سطحی در قالب های معمولی فراتر رفته و ارتباطات نوین و مخاطبان فعال را پیش روی خود قرار می دهند.
تکرار محتواهایی که هم چنان بر اصول ارائه سطحی،مخرب، هیجانی و منسوخ شده استوارند،راوی اندیشه و فکر نمی باشند یا به نقل قول از افرادی که تنها جایگاه تبلیغاتی خود را نسبت به یک موضوع دنبال می کنند می پردازند هرگز حقوق شهروندی یا مفاهیمی از این قبل را به گفت و گوی اجتماعی و مطالبه مردمی تبدیل نخواهند کرد و حرکت به سمت روش های نو و قالب های جذاب که پیشرفت علم و تکنولوژی روز به روز و بی شمار به ارائه آن مشغول است ضرورتی انکار ناپذیر و روشی نتیجه بخش برای تبدیل حقوق شهروندی به یک خواسته اجتماعی با اولویتی بالاست.
فاطمه شریفی، کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
1968/ 6197