بزرگنمايي:

یزد آنلاین - یزد- آلودگی های ناشی از مواد پلاستیکی از جمله عوامل آلاینده محیط زیست هستند که به شدت بر سلامتی انسان و محیط پیرامونش اثرگذار است.
به گزارش ایرنا، حفاظت از محیط زیست و منابع آب و خاک از دغدغه های جدی جوامع بشری است زیرا بدون محیط زیست سالم، زندگی در روی کره خاکی امکان پذیر نیست.
آلودگی های ناشی از مواد پلاستیکی و بویژه کیسه های نایلونی از جمله این دغدغه هاست که بی توجهی به آن می تواند پیامدهای منفی جبران ناپذیری بر جا گذارد.
بر اساس مطالعات انجام شده، تجزیه پلاستیک در محیط های آبی ممکن است تا صدها سال به طول انجامد و روند تجزیه این مواد هم در مراکز دفن، بسیار طولانی خواهد بود.
پژوهش ها نشان می دهد متوسط طول عمر مفید یک کیسه پلاستیکی در دست مصرف کننده 12 تا 20 دقیقه است در حالی که مدت زمان لازم برای تجزیه آن به شکل دقیق، قابل تخمین نیست.
بنابر آمار اعلام شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، سالانه، بیش از یک صد میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید می‌ شود که علت عمده آن توسعه صنایع پتروشیمی، نفت و پیروی از الگوهای مصرف گراست.
دبیر کل سازمان ملل متحد در پیامی به مناسبت روز جهانی محیط زیست (پنجم ژوئن- 15 خرداد) هشدار داد: اگر روند آلودگی اقیانوس ها به وسیله پلاستیک ادامه یابد میزان پلاستیک ها تا سال 2050 در اقیانوس ها بیشتر از جمعیت ماهی ها خواهد بود.
زباله پلاستیکی، امروزه بلای جان محیط زیست و طبیعت شده بطوریکه همچون سنگ فرش، زمین را به محاصره خود در آورده، به دلیل نگرانی ها و دغدغه هایی که در زمینه آلودگی این محصول وجود دارد شعار امسال هفته محیط زیست "حذف آلودگی پلاستیک" انتخاب شده است .
این شعار و اهمیت توجه به این معضل، بهانه ای شد تا به سراغ کارشناسان و مسوولان این بخش برویم و نظرات آنها را در این زمینه جویا شویم .
*** پلاستیک، معضل زیست محیطی
مدیرکل حفاظت محیط زیست یزد روز دوشنبه به ایرنا گفت: پسماندها یکی دغدعه های زیست محیطی در جامعه امروزی است.
"سیدحسین سادات موسوی" با بیان اینکه پسماندها به انواع کشاورزی، عادی، صنعتی ، بهداشتی و ویژه، طبقه بندی می شوند افزود: متولی هر یک از این پسماندها مشخص است و سازمان محیط زیست هم بر آن نظارت می کند.
وی اظهار کرد: امیدواریم با وفاق و هم افزایی بین همه ارگان ها و دستگاهها و با مشارکت و اطلاع رسانی و آموزش صحیح به شهروندان، این دغدغه و پیامدهای منفی آن در کشور و استان یزد رفع شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست یزد با اشاره به شعار روز جهانی محیط زیست یعنی "حذف آلودگی پلاستیک" افزود: پلاستیک نوعی پسماند است که به علت پایداری در طبیعت و جذب نشدن به معضل و منشاء آلودگی در طبیعت تبدیل شده و به وفور در اطراف طبیعت و اطراف شهرها قابل مشاهده است.
وی با بیان اینکه مصرف پلاستیک و تبعات زیست محیطی آن به یک موضوع جهانی تبدیل شده گفت: پلاستیک ها به علت ماندگاری در طبیعت، تاثیرات نامطلوب بر روی آب و خاک بر جا می گذارند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست یزد یادآور شد: در قدیم افراد از پاکت های کاغذی و سفره های پارچه ای برای خریدهای روزمره خود استفاده می کردند که هیچ گونه تبعاتی برای مردم و طبیعت نداشت اکنون نان داغ را در کیسه های پلاستیک قرار می دهیم که خود منشا ء آلودگی و انواع بیماری ها و از جمله سرطان است.
این مسوول خاطرنشان کرد: به تبع تغییر سبک زندگی، کیسه های پلاستیکی در فروشگاه های بزرگ و سوپر مارکت ها به راحتی در اختیار خریداران قرار می گیرد.
موسوی اضافه کرد: استفاده بی رویه از محصولات پلاستیکی علاوه بر اینکه برای سلامتی انسان مضر است، تنوع زیستی و حیات وحش را نیز به مخاطره می اندازد.
وی افزود: ارائه آموزش بر پایه تغییر الگوی مصرف از سنین کودکی، حمایت های مالی از تولیدکنندگان پلاستیک‌ های زیست تخریب پذیر، آموزش و اطلاع رسانی به مردم برای استفاده از کیسه های پارچه ای ، ترغیب مردم بر کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی از راهکارهای ساده در کاهش تولید زباله های پلاستیکی است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست یزد تصریح کرد: قطعا حذف پلاستیک ها در یک فرجه زمانی کوتاه، امکان پذیر نیست اما می توان مصرف آن را صورت تدریجی کاهش داد و از این رو آموزش شهروندان در این زمینه ضروری است.
وی اظهار کرد: با توجه به اینکه در زمینه تولید پلاستیک، سرمایه گذاری هایی در استان و کشور انجام شده و عرضه و تقاضا هم وجود دارد باید تدابیری اندیشید که ضمن اینکه تولیدکننده با تهدید مواجه نشود و امنیت لازم برای ادامه فعالیتش وجود داشته باشد، با حداقل تغییرات در خط تولید، کالای دیگر جایگزین پلاستیک ها شود که به محیط زیست صدمه نزند.
***تجزیه مواد پلاستیکی در طبیعت، زمان بر است
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد هم گفت: هدف از نامگذاری روز جهانی محیط زیست، آگاه کردن و یا ایجاد حساسیت در مردم و سیاست گزاران برای توجه به مسائل محیط زیست و مخصوصا تهدیدات موجود است.
"حسن اکبری" افزود: هرسال با توجه به نوع تهدیدات، شعار روز جهانی محیط زیست انتخاب می شود که امسال حذف آلودگی پلاستیک انتخاب شده زیرا یکی از معضلات موجود در محیط زیست دنیا، تولید و مصرف بی رویه محصولات پلاستیکی است که در این زمینه آمارهای متفاوتی وجود دارد.
وی اظهار کرد: سالانه افزون بر 150 میلیون تن پلاستیک در دنیا تولید می شود که متاسفانه بخش اندکی از آن یعنی چیزی حدود 10 درصد بازیافت و بقیه در طبیعت رهاسازی یا دفن می شود و یا از طریق رودخانه ها وارد دریا می گردد که در تمام این موارد خسارت های بسیاری برای محیط زیست به دنبال دارد.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد خاطرنشان کرد: تجزیه مواد پلاستیکی در طبیعت، بسیار زمان بر است بطوری که مواد پلاستیکی تولید شده از ابتدا تاکنون همچنان تجمیع شده و هنوز تجزیه نشده اند.
وی با بیان اینکه هرساله به مواد پلاستیکی قبلی، انبوهی دیگر از این مواد اضافه می شود ادامه داد: پلاستیک، حاوی مواد شیمیایی است که به تدریج در خاک و آب آزاد می گردد و آنها را آلوده می کند.
وی افزود: متاسفانه برخی حیوانات دریایی و همین طور بعضی از گونه های برجسته حیات وحش در خشکی بصورت ناخودآگاه از مواد پلاستیکی تغذیه می کنند که این رفتار مخصوصا در کشور ما در علفخواران نظیر کل و بز، آهو، قوچ و میش دیده می شود که این مواد پس از ورود به بدن این گونه ها منجر به مرگ آنها و در حیوانات دریایی ایجاد مسمومیت می شود.
وی با بیان اینکه مواد پلاستیکی به شدت کیفیت چشم اندازها و تفرجگاههای طبیعی را پایین می آورند اضافه کرد: در حاشیه جاده ها و تفرجگاهها معمولا مواد پلاستیکی به حال خود رها می شوند چهره طبیعت را به هم می زنند.
اکبری افزود: در استان یزد در برخی مسیرها و تفرجگاهها، مخصوصا در مسیرهای ییلاقی شهرستان تفت و همین طور مناطق جنگلی خاتم، حجم بسیاز زیادی پلاستیک به بوته ها و گیاهان چسبیده و چشم انداز بسیار بدی در طبیعت به وجود آورده است.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد افزود: البته پراکنش مواد پلاستیکی در طبیعت، محدود به تفرجگاهها نیست بلکه امروز در دورترین نقاط کوهستانی، بیابانی و دریا هم شاهد حضور مواد پلاستیکی هستیم که ادامه این روند علاوه بر آلودگی آب و خاک و تهدید تنوع زیستی، موجب از بین رفتن پتانسیل های گردشگری طبیعی می شود.
*** راهکار چیست؟
معاون محیط زیست یزد در ادامه با بیان اینکه امروزه در دنیا بهترین راهکار در این زمینه، استفاده کمتر از پلاستیک است یادآور شد: بر اساس آمار موجود سالانه بیش از 500 میلیارد عدد کیسه پلاستیکی در دنیا مصرف می شود و از این رو سرانه مصرف مواد پلاستیکی در برخی کشورها بسیار زیاد است.
اکبری افزود: اگر هر شهروند در زندگی روزانه خود تلاش کند استفاده از کیسه پلاستیکی را به حداقل برساند خود بخود حجم تولید و مصرف تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد افزود: در ایران، سالانه افزون بر 170 هزار تن پلاستیک تولید و متاسفانه روز به روز هم استفاده مواد پلاستیکی بیشتر می شود در حالیکه اگر خواستار کاهش تهدید ناشی از مواد پلاستیکی هستیم باید استفاده کمتر آنها را در زندگی خود نهادینه کنیم.
وی افزود: به هیج وجه مواد پلاستیکی را در طبیعت اعم از رودخانه ، حاشیه جاده ها ، سواحل کوهستانی و بیابانها رها نکنیم، بهترین راهکار برای مواد پلاستیکی جداسازی آنها برای بازیافت و بازگشت آنها به چرخه تولید است.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست یزد افزود: نکته دیگر اینکه سوزندان مواد پلاستیکی نیز به دلیل تولید گاز سمی به هیچ وجه توصیه نمی شود و فقط مواد پلاستیکی مورد استفاده در بیمارستانها و مراکز بهداشتی در زباله سوزهای استاندارد با دمای بسیار بالا قابل توجیه است .
اکبری خاطرنشان کرد: امروزه باید محصولات با پایه مواد گیاهی و تجزیه پذیر را جایگزین مواد پلاستیکی کنیم زیرا این مواد زودتر تجزبه و کمتر به طبیعت خسارت وارد می کنند.
***پلاستیک ها نابود کننده محیط زیست
مدیر گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه شهید صدوقی یزد نیز به ایرنا گفت: در حال حاضر آلودگی های ناشی از پلاستیک ها از بزرگترین معضلات محیط زیست، نه تنها در کشور ما بلکه در اکثر نقاط دنیا محسوب می شود.
دکتر "مهدی مختاری" با اشاره به اینکه برخی از انواع پلاستیک ها قابل بازیافت و بازگشت به چرخه تولید نیستند افزود: نگرانی جدی در زمینه پلاستیک ها و کیسه های این ماده، مصرف بسیار زیاد آنهاست.
وی اظهار کرد: سالانه بیش از پنج هزار میلیارد کیسه پلاستیکی در دنیا مصرف می شود که این آمار خوبی نیست زیرا برخلاف انواع پلاستیک ها، این کیسه ها تجزیه نمی شوند و بسیاری از آنها وارد زمین می شود.
وی خاطر نشان کرد: به دلیل غیر قابل تجزیه بودن پلاستیک ها و دفن شدن آنها، زمین برای استفاده های بعدی قابلیت ندارد و برای آیندگان هم دیگر خاک کشاورزی نخواهد ماند و به جای زمین ،یک طبیعت با انواع پلاستیک و ضایعات غیر قابل تجزیه باقی می ماند.
وی افزود: این پلاستیک ها وارد منابع آب به ویژه آب های سطحی می شود که هم به دلیل شرایط فیزیکی و هم واکنش هایی که در محیط اتفاق می افتد به تکه بسیار ریزی تبدیل می شود که به آنها میکرو پلاستیک گفته می شود.
وی ادامه داد: این میکروپلاستیک ها کم کم وارد چرخه زندگی انسانها می شوند یعنی ما آبی مصرف می کنیم که حاوی این مواد است که در بدن تجمع پیدا می کند و برای سلامتی هم مضر است.
مختاری افزود: بدین ترتیب پلاستیک ها نابود کننده محیط زیست و موجب بسیاری از بیماری ها می شوند.
وی با بیان اینکه ما انسانها باید مصرف کیسه های پلاستیک را به حداقل برسانیم افزود: در خیلی از کشورهای دنیا استفاده از پلاستیک ها ممنوع است و برای تولید کنندگان کیسه های پلاستیک، مالیات سنگین وضع می کنند که به همین دلیل قیمت پلاستیک زیاد می شود که هم برای تولید کننده و هم مصرف کننده مقرون به صرفه نیست.
وی تصریح کرد: ایران به دلیل داشتن منابع نفتی در آن به راحتی نفت به پلاستیک تبدیل می شود و پلاستیک ها خیلی ارزن در اختیار همه قرار می گیرد و همین امر موجب شده که با میزان بسیار زیاد از ضایعات پلاستیک روبرو شویم که با ادامه این روند، آینده بسیاری بدی برای محیط زیست رقم خواهد خورد .
وی با اشاره به رها سازی زباله های زیاد از جمله پلاستیک ها در مناطق تفریحی استان گفت: باید آموزش مدیریت پسماندها از همان دوران کودکی آغاز تا در جامعه نهادینه شود .
وی تاکید کرد: دولت باید برای بازیافت کنندگان پلاستیک، تشویقی در نظر گیرد و مالیات کمتری تعیین کند تا با اعمال اینگونه تشویق ها و رونق گرفتن صنایع بازیافت پلاستیک قطعا شاهد حضور کمتر این مواد در زباله های دفن شده در طبیعت باشیم.
وی اظهار کرد: همچنین باید در مقابل کسانی که نسبت به استفاده مواد خام پلاستیکی اقدام می کنند مالیات های سنگین تعیین کرد.
وی کیسه های پارچه ای را جایگزین مناسبی به جای نوع پلاستیکی آن دانست و گفت: می توان از کیسه های قابل تجزیه استفاده کرد که می تواند امید بخش برای معضل پلاستیک در محیط زیست باشد.
*** استفاده از پلاستیک یعنی فرسودن شدن خاک
معاونت نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست یزد هم گفت: پلاستیک ها به دلیل تجزیه نشدن، پایداری و تعادل زیستی خاک را بر هم زده و سبب فرسوده شدن و از بین رفتن حاصلخیزی آن در بلند مدت می شود.
"محمدرضا کوچک زاده" افزود: یکی دیگر از عوارض پلاستیک خسارتی است که به دام ها وارد می شود یعنی توسط حیوانات اهلی و وحشی بلعیده یا در گلوی آنها گیر کرده و خفه شده یا اینکه در معده موجب بروز عفونت، بیماری و مرگ آنها می شود.
وی با بیان اینکه حذف پلاستیک نیاز به یک پروسه طولانی دارد گفت: هر چه کمتر از این محصول استفاده شود به ماندگاری چرخه حیات کمک شده و جلوی بسیاری آسیب ها به طبیعت گرفته می شود.
وی اظهار کرد: کیسه های قابل بازیافت باید جایگزین کیسه های نایلونی شود اگر چه این کیسه ها هزینه بر هستند اما با حفظ و صیانت محیط زیست و سلامت انسان، کمک بسیاری به کاهش آلودگی این محصولات می کند.
کوچک زاده خاطر نشان کرد: با فرهنگ سازی ، آموزش و حمایت از ایده های نو می توان در راستای حذف یا کاهش مصرف پلاستیک گام برداشت.
***کیسه های پلاستیکی، دشمن محیط زیست
رییس اداره امور آزمایشگاه های اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد هم معتقد است: کیسه های پلاستیکی یکی از بزرگترین معضلات زیست محیطی است زیرا این محصول قابل بازیافت نیست و برگشت آنها به طبیعت سالیان سال به طول می انجامد.
"مژگان رضوان فر" افزود: هرگونه آلودگی که به منابع آب ، هوا و خاک وارد شود غیر قابل جبران است و کیسه های پلاستیکی به هر سه این منابع صدمه وارد می کند.
وی تاکید کرد: بهترین راهکار برای حذف کیسه های پلاستیکی آموزش مدیریت مصرف و استفاده محدود از آنهاست.
رییس اداره امور آزمایشگاه های اداره کل محیط زیست استان یزد اظهار کرد: این سازمان، برنامه های آموزشی مختلفی را در زمینه مدیریت پسماندها در سطح صنایع ، مدارس و دانشگاه ها برگزار می کند که امیدواریم رویکرد مردم و نسل جدید به انواع پسماند تغییر کند.
وی اضافه کرد: همچنین برخی از واحدهای صنعتی استان بازیافت پسماندهای کاغذ ، نایلون و غیره در دستور کار دارند و در مجموع تشویق ، حمایت از واحدهای بازیافت کننده و استقبال از ایده های نو در زمینه مدیریت پسماند و حذف پلاسیتک از برنامه های اداره کل محیط زیست استان در حال اجراست.
***کیسه های پارچه ای و پاکتی، جایگزین پلاستیک شود
مسوول یکی از انجمن ها فعال حوزه محیط زیست استان یزد هم با اشاره به آلودگی پلاستیک افزود: کیسه ها و ظروف پلاستیکی منشا بسیاری از آلودگی های زیست محیطی هستند که موجب ایجاد تغییرات در طبیعت و زندگی گونه های جانوری می شود.
سید عباس هاشمی افزود: شهروندان باید با جایگزینی کیسه های پارچه ای و پاکتی به جای کیسه های پلاستیکی، میزان آلودگی های زیست محیطی این محصولات را کاهش دهند.
وی اضافه کرد: امروزه استفاده بی رویه از پلاستیک ها به علت نداشتن آگاهی اقشار جامعه از ضرر و زیان های آنها به یک رفتار تبدیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: اگر هر یک از ما اراده کنیم تا روزانه یک کیسه پلاستیکی را از چرخه مصرف خود خارج کنیم به کاهش مصرف این ماده مخرب کمک بزرگی کرده ایم.
وی اضافه کرد: البته در استان در چند سال گذشته گامهای خوبی برداشته شده و برخی داروخانه از پاکتهای کاغذی یا کاغذهای سنگی استفاده می کنند.
***پلاستیک ها بلای جان محیط زیست
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری یزد هم گفت: پلاستیک ها به ویژه کیسه های پلاستیکی به علت اینکه از مشتقات مواد نفتی تهیه می شوند برای محیط زیست مضر هستند.
"حمیدرضا رحیم دل" تجزیه ناپذیر بودن را از دیگر معضلات پلاستیک ها بیان کرد و افزود: شهروندان باید از کیسه های پارچه ای در خریدهای روزانه استفاده کنند تا کمک شایانی به حفظ محیط زیست شود.
در 1972 میلادی نخستین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد به نام «کنوانسیون استکهلم» درباره انسان و محیط زیست در سوئد تشکیل شد و همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ‌ای را تصویب کرد که به تشکیل برنامه محیط زیست سازمان ملل(UNEP) منجر شد و در این سال مجمع عمومی سازمان ملل متحد پنجم ژوئن را «روز جهانی محیط زیست» اعلام کرد.
هدف از این نامگذاری افزایش آگاهی مردم برای حفظ محیط زیست و ترغیب مسوولان به اتخاذ تدابیری برای مقابله با تخریب این بخش و گونه‌های زیستی‌جانوری بوده است.
در ایران 15 تا 21 خرداد به عنوان هفته محیط زیست نامگذاری شده است.
بر اساس آمارهای موجود تاکنون در استان یزد 800 گونه گیاهی، 190 نوع پرنده، 60 نوع پستاندار وحشی و 40 نوع خزنده در مناطق حفاظت شده شناسایی شده اند.
اهمیت تنوع گونه های استان، فقط تعدادشان نیست بلکه خاص بودن آن است این گونه ها از ارزش حفاظتی بالایی برخوردارند و اهمیت تنوع زیستی استان به خاطر این عوامل است.
60 نیروی محیط بان، مسئولیت مراقبت و محافظت از یک میلیون و 270 هزار هکتار از مناطق تحت حفاظت استان یزد را بر عهده دارند.
2088/ 6197
"کبری دانشی"