ترویج کشت محصولات کم آبخواه، ناجی حیات کشاورزی استان یزد
اقتصادي
بزرگنمايي:
یزد آنلاین - هر سال از میزان ذخایر آبی و بارندگی های سالانه استان یزد کاسته می شود و این خشکسالی ها که در طول حدود 2 دهه اخیر دامنگیر طبیعت کویر شده در مرحله نخست حیات اقتصادی کشاورزان و روستاییان استان را به خطر انداخته است.
خشکسالی، کم آبی و از بین رفتن زمینه فعالیت کشاورزی و در مجموع نبود شغل موجب شده جمعیت روستایی استان یزد که تا 40 سال قبل حدود 65 درصد بوده به 15 درصد در سال 1395 کاهش یابد و به این شکل روستاها از سکنه تهی شده و به روزگار ناخوش امروز برسند.
از سوی دیگر افت سفره های زیرزمینی و کاهش ذخایر آب در استان موجب شده تا دستگاه ها مرتبط به فکر برنامه ریزی در کاهش مصارف آب در بخش کشاورزی و تغییر الگوی کشت محصولات پرآبخواه به محصولات کم مصرف باشند.
** لزوم کاهش 350 میلیون مترمکعبی آب در بخش کشاورزی استان یزد
بر این اساس افق پنج ساله جهاد کشاورزی برای تغییر الگوی کشت از ابتدای سال 96 آغاز شده که بر مبنای آن می بایست 350 میلیون مترمکعب صرفهجویی در مصرف آب کشاورزی تا پایان برنامه ششم انجام شود.
میزان کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی استان یزد در طول یک دهه گذشته نیز محسوس بوده است.
در این خصوص رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد گفت: در سال 84 آب در اختیار بخش کشاورزی استان، یک میلیارد و 495 میلیون متر مکعب بوده اما این میزان در سال گذشته به 918 میلیون مترمکعب کاهش یافته است.
سیدجمال سجادی پور افزود: یکی از سیاست های سازمان جهاد کشاورزی استان با توجه به کاهش بارندگی و ادامه خشکسالی، توسعه کشت گیاهان کم آبخواه، کشت محصولات مقاوم در برابر خشکسالی، اجرای طرح های نوین آبیاری و افزایش تولید در واحد سطح بوده است.
وی خاطرنشان کرد: زمین های قابل کشت استان 158 هزار و 565 هکتار است که در حال حاضر به دلیل تداوم 2 دهه پدیده خشکسالی، 118هزار هکتار آن کشت می شود .
رئیس سازمان جهاد کشاورزی یزد ادامه داد: کاهش میزان بارندگی، کم آبی و تداوم پدیده خشکسالی در سال زراعی جاری موجب زیان 625 میلیارد تومانی در بخش کشاورزی استان شده است.
وی با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه باید از میزان مصرف آب های زیرزمینی 11میلیارد مترمکعب کم و مصرف آب در بخش کشاورزی در این مدت 44 درصد کاهش یابد، گفت: هرچند کار واقعا دشواری است، اما این مهم با اجرای طرح هایی از جمله آبیاری نوین و کم فشار باید اجرا شود.
سجادی پور تاکید کرد: برای اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار ایجاد استخر و شبکه گذاری تا مزرعه از اعتبار استانی و خودیاری کشاورزان استفاده می شود و هزینه اجرای آبیاری تحت فشار از محل بودجه ملی خواهد بود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اظهار کرد: با اصلاح الگوی کشت، توسعه محصولات کم آبخواه، ترویج کشت گیاهان دارویی و کشت های متراکم گلخانه ای نیز در دستور کار است.
وی با بیان اینکه تولید فرآورده های دامی و محصولات گلخانه ای کمتر از چهار درصد آب استحصالی استان را مصرف می کند، افزود: رویکرد سازمان جهاد کشاورزی استان بیشتر به سمت توسعه این 2 حوزه است و در استان یزد تولیدات دامی بر مبنای آب مجازی انجام می شود.
این مسئول به ایجاد تنوع بخشی در کشت محصول گلخانه ای در استان از جمله گوجه فرنگی، خیار سبز، بادمجان، فلفل سبز، پاپایا، به لیمو و مرزنجوش خبر داد.
** تعریف یارانه برای کشت گیاهان دارویی و زعفران
سجادی پور در خصوص گسترش کشت گیاهان دارویی یادآور شد: برای کشت گیاهان دارویی و زعفران یارانه تعریف شده و بخش کشاورزی استان باید به مرحله ای برسد که آب در کشت محصولات گلخانه ای و کم آبخواه مصرف تا درآمد بیشتری عاید بهره برداران شود.
وی پیش بینی کرد که به ازای هر مترمکعب آب 1.6 کیلوگرم تولید به دست آید که در پایان برنامه ششم توسعه باید به ازای هر متر مکعب آب این عدد به سه کیلوگرم در هر مترمکعب برسد.
** پرداخت تسهیلات برای کشت محصولات کم آبخواه در یزد
رئیس روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی یزد نیز گفت: برای بهره وری بیشتر از آب در بخش کشاورزی به تعداد متقاضیان کشت و توسعه محصولات کم آبخواه بویژه محصولات گلخانه ای، وام بلندمدت با بهره کم پرداخت می شود.
محمدرضا عابدی با بیان اینکه پارسال 2هزار و 960 هکتار از باغ ها و اراضی کشاورزی استان به سیستم آبیاری نوین تجهیز شد، افزود: دولت برای اجرای این طرحها 440 میلیارد ریال به صورت بلاعوض به کشاورزان کمک کرد.
وی با اشاره به سرمایه گذاری در بخش آب و خاک استان اظهار کرد: امسال با پرداخت 930میلیارد ریال تسهیلات و کمک بلاعوض ، 13هزار و 177 هکتار از اراضی استان یزد به سیستم آبیاری نوین تجهیز می شود .
وی با بیان اینکه استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی مهمترین اصل است، ادامه داد: امسال با پرداخت تسهیلات اشتغال روستایی و صندوق توسعه ملی برای یکهزار و 600 نفر در بخش کشاورزی استان فرصت شغلی ایجاد می شود.
در این خصوص مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی یزد نیز با بیان اینکه تبعات خشکسالی و مزایای بهره وری آب مجازی در بخش کشاورزی افزود: از سال 1370 تاکنون 23 هزار و 500 هکتار از اراضی زراعی و باغی استان به سیستم آبیاری نوین تجهیز شده است .
سیدعلی اصغر مصطفوی با بیان اینکه زمینه اجرای سیستم آبیاری نوین در 70 هزار هکتار از اراضی استان وجود دارد، اظهار کرد: در صورت تأمین اعتبار پیش بینی میشود، 30 هزار هکتار اراضی تا پایان برنامه ششم به سیستم آبیاری نوین تجهیز شود.
وی تصریح کرد: برای اجرای سیستم یادشده شهرستانهای خاتم، تفت و ابرکوه بیشترین سهمیه را امسال به خود اختصاص دادهاند.
مصطفوی با بیان اینکه در سال 1396، 2 هزار و 200 هکتار از اراضی زارعی و باغی استان یزد به سیستم آبیاری نوین تجهیز شد، ادامه داد: با توجه به تداوم خشکسالی در سال های اخیر در استان، دولت برای تجهیز هر هکتار زمین های کشاورزی به سیستم آبیاری قطره ای 100میلیون ریال و سامانه کم فشار(لوله گذاری در مزارع) 45 میلیون ریال کمک بلاعوض پرداخت می کند.
** کشت گل محمدی، عطر و بوی بازدهی بیشتر در کشاورزی یزد
با توجه به توسعه کشت محصولات کم آبخواه، بهره وری بیشتر از آب مجازی، ادامه خشکسالی و افت سطح آبهای زیرزمینی، توسعه کشت گیاهان دارویی زمینه خوبی برای تولید ارزان محصولات گران قیمت در مناطق کویری است.
از جمله محصولات کم آبخواهی که در چند سال اخیر کشت آن مورد توجه کشاورزان استان یزد قرار گرفته گیاهان دارویی و گل محمدی است که عمدتا در باغ ها و مناطق پای کوه ها کشت می شود.
در این خصوص مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی یزد گفت: در اجرای طرح توسعه و ترویج کشت گیاهان کم آبخواه و با توجه به کمبود منابع آبی استان از 123 هکتار اراضی زیرکشت گل محمدی استان در سال 1397، 250 تن محصول برداشت شده است.
یدالله جوادپور با بیان اینکه اگر این میزان محصول در واحدهای گلابگیری، تبدیل به گلاب شود، 350 هزار لیتر گلاب استحصال می شود، خاطرنشان کرد: برداشت گل محمدی با توجه به شرایط اقلیمی استان یزد در بیشتر مناطق از فروردین ماه گذشته آغاز و تا نیمه اردیبهشت ماه ادامه داشت.
وی با بیان اینکه بیشترین کشت گل محمدی استان در شهرستان های تفت، مهریز، اشکذر، خاتم، اردکان و ابرکوه قرار دارد. اضافه کرد: سطح زیرکشت این گیاه از 150هکتار در یک برنامه پنج ساله به 600 هکتار در استان افزایش خواهد یافت.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی یزد با اشاره به اینکه توسعه کاشت محصولات کم آبخواه چند سالی است به دلیل افت سطح آبهای زیرزمینی در دستور کار این سازمان است، ادامه داد: کشت محصولات کم آبخواه بویژه گیاهان دارویی که محصولی زودبازده دارد در اولویت کاشت محصولات است .
جوادپور خاطرنشان کرد: این سازمان به افرادی که متقاضی توسعه و کشت گلستان های گل محمدی باشند علاوه بر پرداخت وام های اشتغالزای کم بهره، در اجرای کاشت نیز با توزیع نهال یارانه دار همکاری می کند.
وی یکی از زمینه های کشت محصولات کم آبخواه را گل های زینتی گلخانه ای اعلام کرد و گفت: هم اکنون 11.7هکتار از اراضی تفت، یزد، مهریز و اشکذر به پرورش گل های زینتی اختصاص دارد.
جوادپور با بیان اینکه در این مناطق با فعالیت 33بهره بردار در زمینه پرورش گل های زینتی، زمینه اشتغال مستقیم 320 نفر فراهم شده، یادآور شد: پارسال ، 16.5 میلیون شاخه گل های زینتی در استان تولید و 90 درصد آن به بازار سایر استان ها عرضه شد.
وی گل های زینتی کشت شده در استان را رز، گلایول، مریم، ژربرا و لیسیانتوس ذکر کرد و افزود: تولید محصولات کشاورزی در فضاهای بسته که منجر به صرفه جویی آب و استفاده مطلوب در مصرف این ماده حیاتی با ارزش اقتصادی بالا، می شود از مزیت های کشت گلخانه ای است.
** زعفران، طلای سرخ پردرآمد و کم آبخواه
در میان تمامی محصولات کم آبخواه، کشت محصولات و گیاهان دارویی در برخی شهرستانها همچون ابرکوه، بافق و بهاباد بویژه در زمینه کشت زعفران مورد استقبال کشاورزان قرار گرفته است.
هم اکنون 120 هکتار از زمین های کشاورزی ابرکوه به این محصولات اختصاص یافته و در شهرستان بافق نیز حدود 45 درصد مردم این شهرستان از گیاهان دارویی در منزل و محل کار خود استفاده می کنند.
در این خصوص مدیر جهاد کشاورزی ابرکوه گفت: گیاهان دارویی از جمله محصولات کم آبخواه و با ارزش اقتصادی بالایی هستند که در سال زراعی 97-96 با 20 هکتار افزایش، سطح زیرکشت آن به 120هکتار در این شهرستان رسید.
مهدی غیب الهی این محصولات را شامل زعفران در سطح 50 هکتار، نعناع فلفلی، شیرین بیان، به لیمو، شوید و شنبلیله ذکر کرد که از جمله گیاهان کم آبخواه به شمار می روند.
وی پیش بینی کرد: با توجه به ارزش افزوده بالا، کم آبخواه بودن و استقبال کشاورزان سطح زیرکشت گیاهان دارویی در سال زراعی آینده در ابرکوه به 300 هکتار برسد.
** تحقق اقتصاد مقاومتی با کشت زعفران
رئیس جهاد کشاورزی بافق هم در این خصوص اجرای طرح کشت گیاهان دارویی و زعفران را در راستای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی اعلام کرد و گفت: هم اینک 350 نفر در حوزه کشت گیاهان دارویی به کار اشتغال دارند.
حمید عسکری باقرآبادی با بیان اینکه سال 96 افزون بر 300 کیلوگرم زعفران خشک در بافق برداشت و به بازار عرضه شده، افزود: پارسال بیش از 17 تن پیاز زعفران بین کشاورزان توزیع شد.
وی از افزایش پنج هکتاری سطح کشت زعفران در بافق خبرداد و اظهار کرد: سطح زیرکشت این محصول از 60 هکتار به 65 هکتار افزایش یافته و پیش بینی می شود در سالجاری 340 کیلوگرم زعفران از باغ ها و مزارع این شهرستان برداشت شود.
رئیس جهاد کشاورزی بافق مناطق کوشک و سبزدشت را مهم ترین منطقه برای کشت زعفران ذکر کرد و یادآور شد: به طور میانگین از هر هکتار 5.4 کیلوگرم زعفران خشک برداشت می شود و با توجه به سودآوری این محصول، بیش از 500 بهره بردار در این زمینه فعالیت دارند.
وی با بیان اینکه برداشت زعفران از نیمه آبان ماه به مدت 25 روز انجام اما کشت آن در تمام فصول سال به غیر از زمستان، امکان پذیر است، اضافه کرد: کشت زعفران قدمتی 30 ساله در بافق دارد و با توجه به مشکل کمآبی از اواخر سال 1393 کشت گیاهان دارویی برای ایجاد اشتغال در روستاهای بخش مرکزی آغاز و مورد استقبال قرار گرفت.
با وجود خشکسالی و سختی ها طبیعی، یزدی ها در هر جای این سرزمین و حتی خارج از کشور حضور یافته اند سرسبزی را با کوشش و دانش خود در زمین جاودانه کرده اند به گونه ای که گوشه هایی از آن در استان های همجوار همچون کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان و حتی سمنان قابل مشاهده است.
در عین حال در استان یزد کشاورزان با کم آبی ها سازگاری پیدا کرده و با صرف کمترین میزان آب در تولید روناس رتبه نخست، محصولات گلخانه ای خیارسبز رتبه دوم ، تولید پسته مقام سوم، انار رتبه چهارم، تولید زردآلو، قیسی و بادام رتبه پنجم و در تولید زعفران رتبه هفتم کشور را از آن خود کرده اند.
لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/30682/