بزرگنمايي:
بافت تاريخي يزد که نامش با خشت و گل عجين شده است، براي اغلب گردشگران زيبا و دلانگيز است و گرچه معمولا در اين بافت از سرسبزي و طراوت محيطهاي طبيعي خبري نيست، اما خانههاي تاريخي آن توانسته جاذبه و طراوتي ويژه به اين بافت بدهد.
در خانههاي بافت تاريخي يزد، نحوه ساخت خانهها به گونهاي است که هر بينندهاي را به سمت خود جذب ميکند و حتي آنها که علاقمند به خانههاي مدرن و امروزي هستند، در خانههاي تاريخي حسي پيدا ميکنند که براي آنها لذتبخش است.
وجود بادگير، حوضهاي فيروزهاي کمعمق اما طويل، باغچههايي که اغلب در آنها انار و نارنج و انگور و گلهاي رنگارنگ کاشته شده، شيشههاي رنگي و درهاي چوبي، ديوارهاي کاهگلي که با گچ تزئين شده، تالارهاي تابستانه و اتاقهاي سه دري و پنج دري زمستانه، همه و همه سبب شده تا فضاي اين خانهها زيبا و يادآور خاطراتي از روزهاي نه چندان دور گذشته براي همگان داشته باشد.
تمايل مردم به زندگي در خانههاي قديمي از بين رفتهاند
اما اين روزها با معماريهاي مدرن و وسايل و تجهيزاتي که ديگر به درد خانههاي قديمي نميخورد، مردم تمايلي به زندگي در اين خانهها ندارند و اغلب دوست دارند چند ساعتي را به عنوان ميهمان در اين خانهها بگذرانند و ميزبان بودن در چنين خانههايي براي آنها دشوار است، زيرا به هر حال امکانات موجود در خانههاي مدرن در آنجا يافت نميشود.
همين امر سبب شده تا خانههاي قديمي و حتي با ارزش تاريخي در بافت تاريخي يزد يکي يکي از سکنه خالي شوند و اين امر معمولا تخريب و فرسودگي خانهها را به دنبال دارد.
آنچه در سالهاي اخير توانسته خانههاي تاريخي را از گزند باد و باران و تخريب و آوار دور نگه دارد، تغيير کاربري اين خانههاست.
هتلهاي سنتي فضايي آرام براي ميزباني از گردشگران فراهم کرده است
برخي سرمايهگذاران با تبديل اين خانهها به هتلهاي سنتي توانستهاند فضايي زيبا و جذاب در بافت تاريخي ايجاد کنند و ضمن ايجاد اشتغال، مکاني براي ميزباني از ميهمانان در ايام مختلف سال فراهم کنند.
اين هتلها با همان حفظ ويژگي خانههاي تاريخي به هتل تبديل شدهاند و بيشتر از فضاي حيات آنها براي پذيرايي از مهمانان استفاده ميشود.
در اين هتلها همه چيز سر جاي خود قرار دارد، بادگيرها، زيرزمينهاي رمزآلود، حوض و فوارهها، درختان نارنج و گلهاي رنگارنگ و حتي اتاقهاي سه دري و پنج دري با شيشههاي رنگي و خيالانگيز.
هتلهايي با همه عناصر يک خانه قديمي
صاحبان خوش ذوق اين هتلها، از تخت چوبي و بالشتها و پشتيهاي ترمه و زيلو به جاي ميز براي ميهمانان خود استفاده ميکنند و فضاي تالار و اتاقها را نيز اغلب براي گستراندن سفره براي مسافران پرجمعيت به کار ميگيرند.
در کنار همه اين عناصر، در بسياري از هتلهاي سنتي، اشياي قديمي نيز به عنوان تزئينات هتلها استفاده شده که اين امر سبب شده هتلهاي سنتي به موزههاي زنده تبديل شوند و حتي برخي از اين هتلها و رستورانها عنوان هتل موزه دارند و با اين عنوان به گردشگران معرفي ميشوند.
در گوشه گوشه اتاق و حياط و ساير فضاهاي اين هتلها و رستورانها، اشيايي نظير خمرههاي بزرگ، کاسه و ظرفهاي سفالي قديمي، سماورهاي مسي و ذغالي، چراغهاي قديمي، صندوقچههاي بزرگ و چوبي و در برخي از آنها حتي چرخ خياطيهاي قديم، اتوي ذغالي، ظروف مسي و ... مشاهده ميشود.
استفاده از صنايع دستي يزد در هتلها و رستورانهاي سنتي
برخي از هتلداران خوشذوقتر تلاش کردهاند در همه فضاها از داشتههاي يزد از صنايع دستي گرفته تا حتي يک فرهنگ خاص استفاده کنند به نحوي که روميزيها اغلب يا ترمه هستند يا دارايي و يا حتي لنگ يزدي که با نواري دور آنها تزئين شده است.
ظروف نيز اغلب از سفال ميبد استفاده ميشود و ترمه و زيلو نيز بخش جدايي ناپذير هتلها و رستورانهاي سنتي هستند.
ايجاد چنين فضايي نه تنها از تخريب خانههاي تاريخي و قديمي جلوگيري کرده است بلکه فضايي زيبا و خاطرهانگيز نيز براي گردشگران ايجاد کردهاند.
اين هتلها و رستورانها آنقدر طرفدار دارند که هتلها در فصول گردشگري هميشه رزرو هستند، به نحوي که در ايام نوروز اغلب از نيمه اول اسفندماه، ظرفيت هتلها تکميل است.
رستورانها نيز همواره مملو از جمعيت هستند و در ايام خاص از جمله نوروز، جايي براي نشستن يافت نميشود.
حمايت ميراث فرهنگي از سرمايهگذاران ساخت هتل سنتي در بافت تاريخي
مديرکل ميراث فرهنگي استان يزد در مورد هتلهاي سنتي اظهار داشت: در حال حاضر حدود 20 هتل سنتي در يزد وجود دارد و آمار رستورانهاي سنتي نيز در اين شهر هر روز در حال افزايش است.
محمدمهدي شرافتي با بيان اينکه اين قبيل هتلها و رستورانها اغلب مورد استقبال مردم حتي مردم بومي يزد قرار ميگيرد، عنوان کرد: ايجاد هتل و رستوران سنتي در يزد با توجه به گردشگرپذير بودن اين شهر، هنوز جواب ميدهد و از سرمايهگذاران در اين زمينه حمايت ميکنيم.
وي خاطرنشان کرد: خانههاي قديمي بسياري در بافت تاريخي يزد وجود دارد که قابليت تبديل شدن به هتل يا رستوران سنتي را دارد و اين امر علاوه بر اينکه از تخريب خانههاي قديمي جلوگيري کرده و پويايي و زندگي به بافت تاريخي ميبخشد، در ايجاد زيرساختهاي گردشگري نيز بسيار تاثيرگذار است.
شرافتي بيان کرد: در صورتي که خانههاي قديمي توسط سرمايهگذاران تملک شود، ميراث فرهنگي آماده ارائه تسهيلات براي تبديل خانهها به هتل و رستوران است.
مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري يزد خاطرنشان کرد: خانههاي تاريخي و قديمي به شرط حفظ فضاي اوليه و لحاظ کردن عناصر ويژه بافت تاريخي و خانههاي قديمي، مورد حمايت ويژه قرار ميگيرند.
تلاش براي نزديکتر کردن گردشگري به يک صنعت
در شرايطي که بستر لازم براي ايجاد اشتغال در بخش گردشگري فراهم است و ميتوان به قول معروف با يک تير چند نشان زد، سرمايهگذاران در بافت تاريخي يزد ميتوانند علاوه به کمک به پويايي بافت تاريخي به عنوان يک گنجينه ارزشمند و جلوگيري از تخريب آن همچنين ايجاد بسترها و زيرساختهاي لازم براي توسعه گردشگري، در ايجاد اشتغال و درآمدزايي و افزايش سرمايه خود تاثيرگذار باشند.
به طور قطع گردشگراني که به استان يزد سفر ميکنند، اغلب به هواي بافت تاريخي به اين استان ميآيند و سکونت چند روزه در اين بافت براي آنها لذتبخشتر خواهد بود.
کمي ذوق و سليقه بيشتر در فضاسازيها به طور قطع ميتواند هتلها و رستورانهاي سنتي را در کسب درآمد، مشابه يک صنعت کند.