بزرگنمايي:

یزد آنلاین - اواخر ماه مهر و اوایل آبان ‎‎ ماه، آغاز برداشت میوه ‏‏ ای خوشمزه است که شاید بتوان گفت تنها میوه ‎‎ ای ا ست که در هر فصل از سال خوردنش به دل می ‏‏ چسبد ؛ میوه ‎‎ ای خوشمزه که دانه ‎ های یاقوتی رنگش چشم هر جنبده ‎‎ ای را خیره می ‎ ک ند و مزه ‌ های مختلفش دهان هر خورنده ‎ ای را آب می ‎‎ اندازد .
«اردکان» یکی از مراکز برداشت انار در استان یزد است که سالیانه از انواع مختلف این میوه، چه شیرین و چه ترش و چه مَلَس ، از هر نوعش باغدارانی را خوشحال می ‌ کند که چشم امّیدشان به برداشت این میوه بهشتی است.
«علی سپهری اردکانی» از محقق ان تاریخ ‎ شناس اردکانی  با اشاره به اصطلاح محلی چیدن انار در این شهرستان با عنوان «انارچینُگ» ، می ‎ گوید: از قدیم برداشت انار در اردکان و توابع این شهرستان همچون عقدا و خرانق به طور سنتی با حضور اعضای خانواده ‎‎ و همچون دیگر شهرهای یزد ب ا سادگی هر چه تمام ‌ تر برگزار می‎‎شود.
وی با بیان این که مسلمانان انار را یک میوه بهشتی می‎‎دانند، این میوه را برخوردار از ارزش غذایی و دارویی بالایی برمی‏‏شمارد.
«گورماست» غذای محلی با انار
نویسنده کتاب ‎‎ های « تاریخ اردکان » و «یونان کوچک» ، ادامه می ‏‏ دهد: از میوه انار در شهرستان اردکان غذاهای سنتی همچون « گورماست شیر » و « گورماست ارده » تهیه می‏‏شود که طرفداران خاص خودش را دارد.
وی در مورد این غذاهای محلی که از آب انار تهیه می‎‎شود، می‎گوید: ترکیب آب انار و رُب در فص و ل غیر از برداشت این میوه ، با شیر گوسفند و گاو را « گورماست شیر » و اگر آب این میوه یا همان رُب انار را به ارده اضافه کنند به آن « گورماست ارده » می‎‎گویند که غذایی گوارا و انرژی بخش است.
سپهری اردکانی اضافه می‎کند: البته از آب انار به عنوان چاشنی برای خوشمزه کردن آش محلی استان که به «شولی یزدی » معروف است نیز استفاده می ‏‏ شود.
«انارِ کِلُگ» ، برداشت آخر باغ ‎ داران
این پژهشگر حوزه میراث فرهنگی خاطرنشان می‎کند : در آخرین روزهای برداشت انار به انارهای کوچک و بازمانده از مرحله اول برداشت «انارِ کِلُگ» می ‏‏ گویند که گاهی طعم و مزه ‏ ای متفاوت و خوشمزه ‏ تر از انارهای برداشت اول دارد.
وی که کتابی با عنوان « آداب و رسوم مردم اردکان» نیز دارد، با اشاره به ضرب ‎‎ المثلی قدیمی در وصف انار ، می ‏‏ گوید: «در نداره گنجینه، دیوار(پنجره) نداره گنجینه، کنگره داره گنجینه » یک ضرب ‏‏ المثل قدیمی و محلی است که در وصف انار از زبان گذشتگان نقل شده است.
البته سپهری اردکانی در کتاب « مشاغل اردکان » که در حال حاضر در نوبت چاپ قرار دارد نیز به انارُچینگ و شغل انارچینی در این شهرستان اشاره کرده است.
یادآور می‎‎شود؛ انارهای شهرستان اردکان که با نام « انار عقدایی » شهره است، در بازاهای فصل پاییز با مشتریان خاص خود روبرو ا ست و گاهی با قیمت ‏‏ های بالایی نیز به فروش می‌رود که این افزایش قیمت در شب یلدا نیز بیشتر به چشم می ‎ خورد.