اين قلعه كه اطراف آن نيز خندقي ساخته شده و نقبهاي زير آن گاهي تا يک فرسنگ امتداد دارد، در دوران مظفريان تعميراتى در آن صورت گرفته است.
بعضيها، نارين قلعه را همان دژ سفيد شاهنامه ميدانند. يک روايت افسانهاي هم حکايت از آن دارد که قلعه در زمان کيومرث ساخته شده و اولين آدمها از راه آب و دريا به آن پا گذاشتهاند.
بعضيها هم آن را ساخته سپهبد ساساني(مهبد) كه از سرداران قباد و انوشيروان بوده است، ميدانند.
از اين قلعه که کاملا از خشت و گل ساخته شده است، در دورههاي مختلف تاريخي به عنوان ارگ حکومتي يا دژ نظامي استفاده ميشده است.
اوج اقتدار اين قلعه در پيش از اسلام، مربوط به دوره ساسانيان و پس از آن مربوط به دوره آل مظفر است به طوري كه در محرم سال 744 جنگ سرنوشتسازي که باعث پيروزي آل مظفر بر چوپانيان شد، در اين محل اتفاق افتاد.
در نزديکيهاي نارين قلعه ميبد، سفالهاي رنگي و نقشدار از دوران عيلامي به دست آمده که بيش از چهار هزار سال قدمت دارند و به خاطر همين قدمت زياد، ساختمان قلعه به زيگورات يا معابد عيلامي شبيه است.
اين قلعه، يک قلعه نظامي بوده ولي بعضي با توجه به شکل چند طبقه آن احتمال ميدهند که زيگورات بوده و از آن به عنوان معبد استفاده ميکردهاند.
مساحت اين قلعه كه بالاى تپهاى مسلط بر شهر ميبد قرار دارد، 3 هکتار و بنا در 7 طبقه و داراى برج و بارو و دربندهاى متعددي بوده است.
نارين قلعه چهار برج گرد بلند دارد و آنچه امروزه از آن باقي مانده، قسمت مرکزي آن است كه نشانههاي از برجها و باروها در روستاي کوشک كه نزديکترين روستا به دژ بوده است، ميتوان ديد.
نارين قلعه داراى اتاقهاى متعددى بوده است که در حال حاضر قسمتهايى از اين اتاقکهاى کوچک تودرتو، موجود است و بسيارى از آنها نيز به علت قرار گرفتن در طبقات پايين و ريختن راهروها هنوز کشف نشده است
http://www.Yazd-Online.ir/fa/News/1361/نارين-قلعه-ميبد،-كهن-دژي-بازمانده-از-دوران-پيش-از-اسلام