چاپ

اينكه طلا و جواهر يزد داراي شهرت جهاني است، دلايل متعددي دارد كه يكي از آنها خلوص بالاي طلا و ديگر خلاقيت هنرمندان در ساخت و منحصر به فرد بودن دست ساخته‌هاي آنهاست.

گرچه طلاهاي ساخت ايتاليا و چين و... توانسته تا حد زيادي بازار طلاسازي سنتي در يزد را كساد كند اما طلاهاي سنتي يزد هنوز هم طرفداران خاص خود را دارد و اغلب آنها كه به دنبال طلاي دست ساز با عيار 22 هستند، اغلب يزد را براي خريد انتخاب مي كنند.

طلا در اغلب بازارها با عيار 17، 18 و 20 عرضه مي شود و يكي از معدود بازارهايي كه هنوز هم در آن طلا با عيار 22 پيدا مي شود، يزد است.

طلاي يزد نسبت به ساير استانها از خلوص بيشتري برخوردار است

حتي مديركل استاندارد استان يزد نيز چندي پيش در نشست خبري خود به استاندارد طلا در يزد اشاره كرد و اظهار داشت: طلاي يزد نسبت به طلاهاي موجود در بازارهاي ديگر، از خلوص بيشتري برخوردار است.

گرچه طلاي 22 اين روزها ديگر چندان مشتري پسند نيست و به ويژه نسل جوان بيشتر از طلاي سفيد و طلايي كه كمتر به زردي گرايش داشته باشد، استقبال مي كنند، اما اندك مشتريان اين عيار از طلا نيز توانسته اند بازار آن را حفظ كنند.

خلوص بالاي طلا در كنار هنر دست هنرمندان خلاق استان يزد، ساخته‌هايي را به بازار ارائه كرده كه هنوز هم در كنار زرق و برق و اشكال زيباي طلاهاي دستگاه ساز و طلاهاي خارجي خودنمايي مي كند.

زنجير چينابي، زنجيري مشهور به هل و گل، زنجير يزدي، گل اناري و... از جمله ساخته هايي است كه شهرت آن جهاني شده و از اين بين زنجير چينابي كه به هنري موروثي تبديل شده، از شهرتي بيشتر برخوردار است.

تكنيك ساخت زنجير چينابي سينه به سينه به هنرمندان امروز منتقل شده است

هنر ساخت زنجير چينابي، تاريخچه‌اي طولاني دارد و تكنيك ساخت آن از گذشته سينه به سينه به هنرمندان امروزي منتقل شده‌است.

امروزه متاسفانه پيشينه ‌اي دقيق از آن در دست نيست و تنها اطلاعاتي در خصوص چگونگي ابزارآلات و تکنيک ساخت اين زنجير دست‌ساز موجود است.

معاونت صنايع دستي ميراث فرهنگي يزد نيز به دليل اثبات اصالت اين هنر، آن را در زمره صنايع دستي استان يزد قرار داده و هر سال كلاس‌هاي آموزشي رايگان در اين زمينه برگزار مي‌كند و در هر دوره سه ماهه حداقل سه نفر موفق به دريافت گواهي مهارت در زمينه ساخت زنجير چينابي مي‌شوند.

يكي از طلاسازان سنتي يزد در مورد ساخت اين زنجير و بازار آن اظهار داشت: ساخت زنجير چينابي، سخت اما جذاب است و پيچيدگي‌هاي خاصي در ساخت آن وجود دارد.

عليرضا ملك ثابت عنوان كرد: براي ساخت زنجير چينابي اغلب از طلاي عيار 20 استفاده مي‌شود و در موارد سفارشي، از عيار بالاتر نيز براي ساخت آن استفاده مي‌شود.

وي با بيان اينكه اين هنر را از پدر و عموي خود فرا گرفته است، افزود: در گذشته تقاضاي بازار براي زنجير چينابي بسيار بيشتر بود گرچه اكنون نيز مشتريان خود را دارد اما به دليل آنكه سنگين تر از زنجيرهاي معمولي است، توان خريد آن براي همه وجود ندارد.

علاقه گردشگران عربي به زنجير و زيورآلات يزدي

ملك ثابت با بيان اينكه قديمي ترها علاقه بيشتري به زنجيرچينابي دارند، افزود: اين زنجير در ميان گردشگران به ويژه گردشگران خارجي از جمله كشورهاي عربي نيز طرفداران بسياري دارد.

وي بيان كرد: به جز زنجير چينابي، دست ساخته‌هاي ديگري نيز در كارگاه خود توليد مي كنيم كه البته برخي از آنها ديگر مشتري پسند نيست و به تدريج از رده خارج شده است.

ملك ثابت ادامه داد: نوعي زنجير به نام هل و گل نيز به دليل زيبايي و ظرافت خاصي كه دارد نيز هنوز طرفداران بسياري دارد اما متاسفانه در كارگاه‌هاي سنتي كمتر ساخته مي شود.

وي با اشاره به استاندارد بودن طلاهاي موجود در بازار بيان كرد: اغلب كارگاه هاي شناخته شده براي اداره استاندارد، كد دارند و كد آنها در قسمتي از طلا حك مي‌شود تا پس از فروش، قابل پيگيري باشد.

ملك ثابت با اشاره به وضعيت بازار طلا در يزد عنوان كرد: به طور طبيعي خريد و فروش طلا در همه جاي كشور دچار افت شده اما يزدي ها اغلب سرمايه خود را صرف خريد طلا مي كنند به همين دليل بازار يزد كمتر از ساير نقاط دچار مشكل شده است.

استحكام بسيار بالاي زنجير چينابي، اين زنجير را در بازار طلا بي رغيب كرده است و از آنجا كه از اين زنجير مي توان رشته هايي براي ساير زيورآلات نظير دستبند و ... جدا كرد و حتي مي توان هر بار به طول اين زنجيرها اضافه كرد، نيز از دلايل پرطرفدار بودن اين هنر يزدي هاست.

رونق خوب زيورآلات دست ساز هنرمندان يزدي

آنچه پيداست، بر خلاف ساير صنايع دستي و هنرهاي خلاقانه يزد، زنجيرهاي سنتي يزد و زيورآلات دست ساز اين استان، هنوز از رونق خوبي برخوردارند.

گرچه قيمت طلا با شيريني و ترمه و احرامي، نبات و ساير سوغات يزد برابري نمي كند اما به نظر مي‌رسد معرفي زيورآلات يزد و قرار دادن آن در فهرست صنايع دستي به ويژه براي گردشگران خارجي، مي‌تواند رونق بيش از پيش از اين هنر اصيل و دوري آن از زوال و خاموشي را به دنبال داشته باشد، اتفاقي كه اين روزها كمتر براي صنايع دستي استان يزد افتاده است.