چاپ

کلکسيون انار مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان يزد به‌عنوان کلکسيون ذخاير توارثي انار مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان يزد از سال 1366 به مدت پنج سال با جمع‌آوري بيش از 780 رقم انار در عرصه‌اي به‌وسعت 19 هکتار ايجاد شد تا در زمينه‌ي اين محصول بومي ‌کشور و استان يزد فعاليت‌هاي تحقيقاتي انجام دهد.

برنامه‌هاي به نژادي با هدف معرفي ژنوتيپ‌هاي اميدبخش انار و برنامه‌هاي به‌زراعي با هدف بهبود صفات کمي‌ و کيفي محصول انار از فعاليت‌هاي تحقيقاتي اين مرکز است.

اين مرکز تاکنون فعاليت‌هاي تحقيقاتي نظير جمع‌آوري «ژرم‌پلاسم» انار داخلي و خارجي(وارداتي)، ساخت و تکميل کلکسيون ارقام انار، ارزيابي صفات رويشي و زايشي ارقام مختلف انار، ارزيابي عملکرد و خصوصيات کمي ‌و کيفي ارقام تجارتي، هيبريداسيون و اصلاح ارقام با هدف ايجاد مقاومت به استرس‌هاي زنده و غيرزنده و افزايش صفات کمي ‌و کيفي، بهبود خصوصيات انبارداري و صفات کيفي و ايجاد باغ‌هاي مادري براي تهيه‌ي قلمه، را داشته است.

از ديگر اقدامات اين مرکز مي‌توان به تحقيقات براي بهبود روش‌هاي به زراعي شامل هرس فرم، هرس باردهي، تغذيه، مديريت بستر، کنترل علف‌هاي هرز، کاهش مصرف سموم، بهبود صنايع تبديلي و ايجاد تنوع در محصولات فرآوري شده اشاره کرد.

از جمله قابليت‌ها و موارد استفاده از کلکسيون انار استان يزد مي‌توان به عنوان پشتيبان باغ‌هاي انار کشور و به‌منظور بهره‌برداري از «ژرم‌پلاسم» موجود براي اصلاح باغ‌ها هم‌چنين ايجاد يک بستر مناسب براي انجام فعاليت‌هاي پژوهشي در کشور اشاره کرد به‌طوري‌که تا به حال بيش از 50 طرح تحقيقاتي مرتبط با انار در اين کلکسيون اجرا شده است.

اين مرکز محلي مناسب براي بازديد علمي اساتيد و دانشجويان رشته‌هاي کشاورزي و باغباني از سراسر کشور است و بستري مطلوب و آماده براي انجام همکاري‌هاي مشترک مرکز تحقيقات کشاوزي با ديگر مراکز علمي از جمله با دانشگاه‌ها در انجام پايان‌نامه‌هاي دانشجويي، مراکز تحقيقات کشور، پژوهشکده بيوتکنولوژي کشاورزي و... آماده کرده است.

دکتر «محمدرضا وظيفه‌شناس» از اعضاي هيئت علمي ‌اين مرکز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)- منطقه‌ي يزد، گفت: اين مرکز در واقع کلکسيون حفظ ذخاير ژنتيکي انار ايران است که تاکنون 70 طرح تحقيقاتي و مشاوره 60 پايان‌نامه دانشجويي مرتبط با اين محصول را در برنامه خود داشته است.

وي افزود: اين کلکسيون از نظر مارکرهاي مرفولوژيکي يا ظاهري و مولکولي به شناسايي همه‌ي ارقام موجود پرداخته است و حدود 10 نوع از ارقام تجاري موجود در اين کلکسيون نيز به نام کشور ايران به ثبت جهاني رسيده است.

وظيفه‌شناس از مهم‌ترين دستاوردهاي اين مرکز به شناسايي ارقام با ويژگي‌هاي خاص اشاره کرد و افزود: برخي ارقام نگهداري شده در مرکز تحقيقات انار استان يزد در برابر آفات و بيماري‌هاي انار از جمله کرم گلوگاه مقاوم شناسايي شده‌اند که مي‌توانند در قالب طرح‌هاي ترويجي در اختيار کشاورزان قرار بگيرند.

وي با اشاره به شناسايي ارقام مقاوم در برابر شوري و کم‌آبي اظهار کرد: برخي ارقام هسته نرم هم در اين مرکز شناسايي شده‌اند که مي‌توان با تلفيق آنها با ارقام تجاري، در زمينه‌ي توليد ارقام تجاري هسته‌ي نرم گام برداشت.

عضو هيئت علمي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان يزد از ديگر دستاوردهاي تحقيقاتي اين مرکز، استفاده از خصوصيات ارقام انار در زمينه‌هاي دارويي و درماني را که طرح‌هاي تحقيقاتي زيادي نيز در اين زمينه انجام شده است، برشمرد.

وظيفه‌شناس در خصوص کاربردي کردن نتيجه اين تحقيقات گفت: تاکنون دو، سه مورد توزيع پايه‌هاي مقاوم به شرايط شوري به متقاضيان انجام شده است اما چون اين مرکز توزيع‌کننده‌ي نهال‌هاي مربوطه نيست، کشاورزان متقاضيان ضمن آشنايي به ارقام خاص مي‌توانند با مراجعه به مراکز عرضه آن‌ها، نسبت به تهيه ارقام توصيه شده اقدام کنند.

وي با اشاره به استفاده از خصوصيات آنتي‌اکسيداني يا ضدسرطاني ارقام انار موجود در اين مرکز افزود: مرکز در نظر دارد با تغذيه برخي عناصر، اين خاصيت را افزايش داده و به‌عنوان يک محصول ارگانيک براي درمان سرطان و يا جلوگيري از پيري زودرس به کشور و دنيا معرفي کند.

عضو هيئت علمي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان يزد خاطرنشان کرد: بسياري از کشورهاي اروپايي و کشورهاي ژاپن و کره، انار ايران را با هدف دستيابي به خاصيت آنتي‌اکسيداني يا خاصيت ضدپيري آن خريداري مي‌کنند.