چاپ

روزگاري نه چندان دور، يزد مهد کار و تلاش و کوشش بود و گرچه هنوز هم اين صفات، برازنده مردم اين ديار است اما تغييراتي در آن مشاهده مي‌شود که چندان هم زيبنده اين استان نيست.

مردم يزد در گذشته‌ها، کار و تلاش و کسب روزي حلال را عجين شده با خون خود مي‌دانستند و کمتر عضوي از خانواده، روز خود را بدون کار و کسب درآمد سپري مي‌کرد هرچند که اين درآمد ناچيز و کم بود.

در آن روزها، زنان اغلب به قالي بافي و پارچه بافي و ... مشغول بودند،‌ مردان به کارهاي مرسوم هر دوره از کشاورزي و دامداري گرفته تا کارگري و کارمندي و ... و حتي نوجوانان نيز از چرخه کار و تلاش خارج نبودند و اغلب آنها در سه ماهه تابستان، به جاي سپري کردن وقت خود در کوچه‌ها و گيم نت‌ها، نزد استادکاري از بنايي و نجاري و مکانيکي گرفته تا کشاورز و دامدار مي‌رفتند تا هم کاري ياد بگيرند و هم کسب درآمدي داشته باشند.

به خاطر همين تلاش و کوششي که براي کسب درآمد مي‌شد، درآمد خود را بسيار با تدبير و در هنگام نياز واقعي هزينه مي‌کردند و به اصطلاح از ولخرجي دوري مي‌کردند و زندگي خير و برکتي ديگر داشت.

فصل برداشت انار و پسته و زعفران و ... هم که مي‌شد، زن و مرد و پير و جوان کار مي‌کردند و علاوه بر رفع نياز کشاورزان، کسب درآمد نيز داشتند.

بسياري از مشاغل يزد به نام اتباع بيگانه سند خورده است

اما اين روزها فرهنگ کار در استان يزد تغيير کرده و گويي کارهايي نظير بنايي، برداشت محصول کشاورزي و ... به نام اتباع بيگانه به ويژه افاغنه سند خورده است.

جوانان يزدي که روزگاري با يک تيشه کوچک و چراغي پيه سوز، به حفر قنات مي‌پرداختند و در دل زمين، شاهکاري از سازه‌هاي آبي خلق مي‌کردند، امروز جاي خود را به جواناني داده‌اند که برداشت محصول کشاورزي، کار در دامداري‌ها، بنايي و .. را در شأن خود نمي‌دانند و به دنبال کارهاي آسان، پردرآمد و به اصطلاح امروزي‌ها باکلاس هستند.

کشاورز يزدي امروز اگر طرح طرد اتباع بيگانه اجرا شود، محصولش بر زمين مي‌ماند و دچار خسارت مي‌شود به همين دليل از حضور اتباع بيگانه، خواه مجاز و خواه غيرمجاز استقبال مي‌کند.

اتباع بيگانه نيز که اين فرصت را مناسب يافته‌اند، خانواده‌هاي خود را نيز در چنين مشاغلي به کار گرفته‌اند و درآمدهاي خوبي نيز کسب مي‌کنند و گويي بازار برخي کارها به انحصار آنها درآمده است.

يکي از کشاورزان استان يزد که محصول باغش پسته و انار است، در اين زمينه گفت: به کارگيري اتباع بيگانه به ويژه افاغنه براي ما مقرون به صرفه‌تر است و اين به دليل آن نيست که مزد کمتري به اتباع بيگانه مي‌دهيم.

اسماعيل خراساني افزود: دستمزد کار افغاني و کارگر ايراني يکي است و کارگر ايراني گاهي بيشتر هم دريافت مي‌کند به نحوي که هر کارگر افغاني از صبح تا غروب، 30 هزار تومان دريافت مي‌کند و اين دستمزد براي کارگران ايراني به 35 هزار تومان نيز مي‌رسد.

تلاش و دلسوزي کارگران افغاني بيشتر از کارگران ايراني است

وي بيان کرد: تفاوت کار اين دو، براي کشاورزي که به دنبال کسب منفعت بيشتر از تلاش يک ساله خود است، بسيار است به نحوي که کارگر افغاني، ميزان برداشتش بسيار بالاتر است و حداقل دو تا 2.5 برابر کارگر ايراني، برداشت محصول دارد.

خراساني ادامه داد: نظم کارگر افغاني در رفت و آمد بيشتر است و بدون تعارف، ما کشاورزان روي کار افاغنه حساب بيشتري باز مي‌کنيم.

وي که در يکي از روستاهاي شهرستان مهريز به پرورش محصول پسته مشغول است، بيان کرد: کارگر ايراني اگر به اين روستا بيايد، غيربومي است و کارگران غيربومي ايراني دردسرهاي خاص خود را دارند.

خراساني عنوان کرد: جوانان اين روستا اغلب يا کارمند ادارات در مهريز هستند يا خود باغدارند و بايد بر سر زمين خود باشند بنابراين تقريبا همه باغداران اين روستا، ناچار به گرفتن کارگر غيربومي هستند.

شرط و شروط‌هاي عجيب و غريب کارگران ايراني براي کار در روستاها

وي با بيان اينکه کارگران غيربومي اغلب براي آمدن به روستا و کار در مزارع، شرط و شروط‌هاي عجيب و غريب دارند، عنوان کرد: به همين دليل ترجيح مي‌دهيم از کارگران اتباع بيگانه استفاده کنيم.

البته اين موضوع در اغلب مشاغل ديگر نيز مورد بررسي قرار گرفت و صاحبان اين مشاغل، از کار جوانان بومي ابراز نارضايتي کردند.

آنها معتقدند، جوانان بومي از آنجا که اغلب با فشار خانواده‌ها، وارد بازار کاري مي‌شوند که علاقه‌اي به آن ندارند از سوي ديگر تخصص و تحصيلات و مهارت اشتغال در کارهاي ديگر را نيز ندارند، در کار بدقلقي مي‌کنند تا جايي که کارفرمايان اغلب ترجيح مي‌دهند قيد کار با کارگر ايراني را بزنند.

فعاليت 80 هزار نيروي افغاني در استان يزد

نماينده مردم يزد و صدوق در مجلس شوراي اسلامي نيز در اين زمينه گفت: هم‌اکنون بيش از 80 هزار نيروي افغاني در استان يزد مشغول به کار هستند.

محمدصالح جوکار عنوان کرد: تنها بخشي از اين افراد داراي مجوز کار هستند و بخشي ديگر به صورت غيرقانوني در برخي مشاغل فعاليت مي‌کنند.

وي با بيان اينکه لازم است شغل‌هايي که قرار است توسط نيروهاي بيگانه، انجام شود، مشخص شوند، تصريح کرد: اموري که جنبه فني و حرفه‌اي دارند، بايد با استفاده از توان و نيروي جوان ايراني رونق پيدا کند.

معاون برنامه ريزي استاندار يزد نيز در اين زمينه اظهار داشت: يزد استاني صنعتي است و فرصت‌هاي شغلي بسياري دارد که بسياري از اين فرصت‌ها توسط اتباع بيگانه اشغال شده است.

اگر فرصت‌هاي شغلي يزد توسط جوانان بومي اشغال مي‌شد، آمار بيکاري يزد صفر بود

محمدرضا بابايي عنوان کرد: اگر فرصت‌هاي شغلي ايجاد شده در استان يزد از سوي افراد بومي همين استان اشغال مي‌شد، آمار بيکاري در استان يزد اکنون صفر بود اما در اين استان علاوه بر جوانان ايراني ساير استان‌ها، بسياري از فرصت‌هاي شغلي توسط اتباع بيگانه به ويژه افغان‌ها اشغال شده است.

حضور اتباع بيگانه در استان يزد، بسياري از مشاغل را به تدريج دچار کمبود نيرو مي‌کند به نحوي که اکنون اغلب استادکاران کچکاري استان يزد، اتباع بيگانه هستند و کمتر جوان ايراني در اين حرفه، مهارت کسب کرده است و اين امر زنگ خطري براي اشتغال استان يزد است.

به نظر مي‌رسد با کنترل به کارگيري اتباع بيگانه در مشاغل، ترغيب جوانان ايراني به بسياري از کارها و مشاغل و مهارت‌‌آموزي به آنها، مي‌توان از تغيير فرهنگ کار و تبعات منفي آن در استان يزد پيشگيري کرد.