چاپ

خبر یزد - یزد شهری تاریخی و قدیمی است که بعضی ‎ ها قدمت آن را به زمان پادشاهی یزدگرد اول پادشاه ساسانی ربط می ‎ ‏دهند. این شهر کویری در قست مرکزی ایران قرار گرفته و اولین شهر خشتی دنیا و دومین شهر تاریخی جهان بعد از شهر ونیز در ایتالیا است که سال گذشته به ثبت جهانی از سوی یونسکو نیز رسیده است .
یزد را به نام «شهر بادگیرها» هم می‏شناسند چرا که تحقیقات نشان داده است که یزد بیشترین تعداد بادگیرهای ایران را دارد به طوری که در گذشته بر بالای هر خانه‏‏ای، بادگیری وجود داشت و در واقع دلیل نامگذاری یزد به عنوان شهر بادگیرها هم همین موضوع است .
مزیت و کارایی مهم و بزرگ این بادگیرها این بود که می ‎‎ توانستند گرمای سوزان یزد را به هوای خنک و مطبوعی تبدیل کنند و در واقع از این بادگیرها به مانند تهویه‏‏های قوی برای بناها استفاده می‏شده است .
فلسفه ایجاد بادگیرها که نماد معماری و خلاقیت ایرانی هستند، قابل تحمل کردن هوای گرم و سوزان تابستان مناطق کویری مانند یزد بوده است .
البته بیشترین استفاده از بادگیرها در شهرهایی مثل یزد و کرمان بوده ولی بعد از دیدن کارایی آن، شهرهای دیگر ایران هم که آب و هوای شبیه این شهرها داشتند مانند سیرجان، بندر عباس، قشم و چابهار نیز از این سازه برای خنک کردن ساختمان ‎ های خود استفاده کردند .
نکته جالبی که در مورد بادگیرهای یزد وجود دارد این است که این بادگیرها در زمان‏های گذشته بدون هیچ ابزار خاص و پیشرفته ‎ ای و کاملا با دست ساخته می‏‏شدند، با این وجود بعد از تحقیقاتی که روی این شگفتی ‎ های معماری ایرانی شد مشخص شد که این بادگیرها کاملاً مهندسی‏ساز هستند و حتی در ساخت همه آنها به عواملی مثل مساحت حیاط، عمق قنات، ارتفاع بادگیر، پشتیا رو به آفتاب بودن و موقعیت جغرافیایی بادگیرها هم دقت می ‎ شده است .
متاسفانه با پیشرفته شدن زندگی شهری و ورود تکنولوژی و انواع کولرها، کارایی این سازه ‎‎ کمتر مورد توجه قرار گرفته و این روزها تنها در برخی ساختمان ‎‎ ها برای زیبایی بنا از آنها استفاده می ‎ شود ولی با این حال در بافت تاریخی یزد هنوز هم تعداد زیادی از آنها به چشم می‌خورد که با کمک میراث فرهنگی سعی در حفظ این میراث ارزشمند می ‎ شود .
یکی از معروفترین این بادگیرها، «بادگیر باغ جهانی دولت ‎‎ آباد» نام دارد که بلندترین بادگیر خشتی جهان است. این بادگیر در دوران زندیه و قاجار یعنی حدود 270 سال پیش ساخته شده و معماری زیبای آن نیز به سبک همان دوران است .
بادگیر باغ دولت آباد در سال 1160 هجری قمری توسط فردی به نام «محمد تقی خان بافقی» از خوانین یزد بوده، ساخته شده است .
از ویژگی ‎‎ های اصلی این بادگیر می‌توان به ارتفاع 33 ٫ 80 متری آن اشاره کرد که آن را در صدر بلندترین بادگیرهای دنیا قرار داده است. فرم این بادگیر، هشت ضلعی کامل است که باعث می ‎ شود تا باد بتواند به بخش ‎ های پایینی آن خیلی راحت و به سرعت منتقل شود و در نتیجه برخورد باد به سطح آب حوض کوچکی که زیر آن قرار دارد، هوای خنکی داخل ایجاد کند .
انتهای پیام