چاپ

روضه قنبر به عنوان يكي از آيين ها و رسوم مردم يزد از سالهاي دور در اين استان رسم بوده و به عنوان يكي از رسوم مردم دارالعباده يزد در ايام ماه مبارک رمضان به شمار مي رود كه از روز نوزدهم تا شب بيست و هفتم ماه رمضان خوانده مي شود.

اين روضه بيشتر مخصوص زنان است که با نذري دادن و طلب حاجت در اين چند روز مرسوم است و در خانه ها برگزار مي شود.

صديقه رمضانخاني، يكي از پژوهشگران يزدي در اين زمينه گفت: برگزاري روضه قنبر نماد ضربت خوردن مولاي متقيان است و با آداب خاصي توسط زنان برگزار مي شد.

وي ادامه داد: قنبر از غلامان حضرت علي (ع) بوده که فردي در اين مراسم با حالاتي شبيه درويشان لباس سفيدي بر تن مي کرد و با کلاه سفيد کشکولي که نماد دوستي حضرت علي بود، مراسم را اجرا مي کرد.

وي تصريح کرد: در مراسم روضه قنبر، دو شخصيت ديگر نيز حضور دارند که يکي نقش حضرت زينب (س) را با لباس بلند و مشکي و شخصيت ديگر نقش ام کلثوم را بازي مي کرد.

اين پژوهشگر يزدي افزود: بين حاضران در اين گروه، صحبت هايي در قالب شعر رد و بدل مي شد و اشعار حزن آلود مي خواندند و هر کدام به تناسب بايد جواب بدهند.

وي عنوان کرد: البته اکنون هم اين مراسم کم و بيش در يزد برگزار مي شود و احترام خاصي در بين مردم دارد که براي طلب حاجت و رفع گرفتاري توسط زنان برگزار مي شود.

کيسه دوزي و لباس مراد

از ديگر آداب و رسوم مردم يزد که اکنون نيز به همان شکل و سياق گذشته ادامه دارد و برگزار مي شود، مراسم کيسه دوزي و پيراهن مراد است.

دوخت پيراهن مراد در مسجد جامع يزد

در اين رسم باستاني که ريشه در آيين نيکان و گذشتگان دارد و از آريايي ها به ارث رسيده است، در شب 27 ماه رمضان در ميان نماز ظهر و عصر پارچه اي را به نيت شفا براي بيمار تهيه مي کنند و آن پارچه را برش مي دهند تا کار دوخت روي آن انجام شود.

دوختن پيراهن در اين رسم که بيشتر توسط زنان انجام مي شود، گاهي در همان مسجد انجام مي شود و گاهي نيز به بعد از نماز موکول مي شود و در منزل اقدام به دوخت آن مي کنند.

البته اين رسم بيشتر در مسجد اميرچخماق يزد که سنگي را با نام مراد در خود دارد انجام مي شود اما در ساير مساجد نيز مرسوم است.

رمضانخاني در اين باره نيز گفت: برخي که نذر داشتند يا کساني که مريض داشتند، نذر مي کردند اين کار را انجام دهند و به همين منظور، پولي را از هفت نفر از سادات يا از هفت نفر زن به نام فاطمه براي تهيه پارچه مي گرفتند و بعد از تهيه پارچه، بين نماز ظهر و عصر آن را برش مي دادند.

وي در ادامه به رسم دوختن کيسه مراد اشاره کرد و گفت: در روز 27 ماه رمضان، پارچه اي را به مسجد مي بردند و بين دو نماز ظهر و عصر، پارچه را مي بريدند و اعتقاد داشتند، نبايد از قيچي استفاده کنند و از چاقو يا تيغ استفاده مي شد و با نخي که هم رنگ پارچه باشد، کيسه اي مي دوختند و بين دو نماز از ميان کيسه، نخ سبزي را عبور مي دادند و انتهاي نخ را به چند نخ گره مي زدند و نخ را از سكه سوراخ داري که فردي حاجت دار داده بود، به سر کيسه مي بستند.

وي ادامه داد: پس از دوخت کيسه، آن را به فرد سفارش دهنده مي دادند که تا وقتي حاجتش برآورده شود، از آن نگهداري کند و پس از برآورده شدن حاجت، سر کيسه را باز کند و سکه سوراخ دار را بيرون آورد و زير لباس بدوزد، به طوري که ديده نشود و هميشه همراه خود داشته باشد.

پخت نان لقمه اي مراد/ پخت نان بيست و هفتم هنوز در ميان مردم يزد مرسوم است

پخت نان مراد نيز از ديگر رسوم در شب بيست و هفتم ماه رمضان است که در ميان مردم يزد به نان بيست و هفتم معروف است.

براي تهيه و پخت اين نان که در ابعاد کوچک و شبيه لقمه است، بايد پول آرد آن را از هفت نفر از اهل سادات يا پنج نفر مومن که نام پنج‌ تن را دارند تهيه کنند و آرد نان را نيز از نانوايي که رو به ‌قبله است مي خرند، آرد را خمير مي کنند و نان مي پزند و در ميان مردم تقسيم مي کنند.

خانواده هايي که مريض داشتند يا فرزندشان خدمت سربازي بود، نان مراد را مي پختند. آنها گاهي نان را خشک مي کردند و در جيب سرباز و يا فردي که در زندان بود مي گذاشتند، سرباز به خانه مي آمد و زنداني نيز از بند آزاد مي شد.

تهيه آجيل مشکل گشا آيين ديگري از شبهاي قدر

يكي ديگر از زسوم ماه رمضان در شب هاي قدر، تهيه آجيل مشکل گشا است كه اين رسم در شب هاي ماه رمضان به خصوص شبهاي احيا اجرا مي شود و کساني که حاجت دارند، آجيل را تهيه مي کنند.

رمضانخاني در مورد اين رسم بيان كرد: براي اين کار، فرد حاجت دار ماهانه مبلغي را کنار مي گذاشت و پول را به زن مومني مي داد تا آجيل را از هفت مغز، بخرد و در مراسمي خاصي بين دو نماز در ميان نمازگزاران تقسيم کند.

ذکر گرفتن در مساجد

وي رسم ديگر ماه رمضان را ذکر گرفتن در مساجد بيان کرد و افزود: اين رسم مخصوص شب 27 رمضان است که در مساجد و خانه ها برگزار مي شود.

رمضانخاني بيان کرد: پس از ذکر خواني، جمله "نادعليا مظهر العجائب" مرتب تکرار مي شود و حاضرين ابن ملجم را لعن مي کنند و جمله "اللهم العن قتله اميرالمومنين" را مي خوانند.

گرچه ممكن است برخي از اين رسوم، به خرافه نزديكتر باشد اما در هر حال به بخشي از آداب و رسوم مردم تبديل شده و نظير اين مراسم ها در بسياري ديگر از نقاط كشور نيز مرسوم است و مردم رمضان خود را پس از دعا و نيايش، به ذوق برپا داشتن اين مراسم ها سپري مي كنند.