/یادداشت/
نگرشی بر شکل و محتوای سبک عزاداری یزدیها
فرهنگي
بزرگنمايي:
یزد آنلاین - 800x600 دنیای امروز تشنه معارف و مفاهیم ناب انسانی نهفته درمکتب عاشوراست و یزدیها میکوشند تا هم در شکل و هم در محتوی، دنیا را متوجه مفاهیمانسان ساز، ظلم ستیز و زندگی بخش مکتب حسینی کنند .
به گزارش ایسنا – منطقه یزد، «سید حسین پایدار اردکانی»در یادداشتی با موضوع «نگرشی بر شکل و محتوای سبک عزاداری یزدیها»، میگوید: « درجای جای تاریخ ایران زمین، ردپای یزد و یزدیها را به خوبی میتوان یافت. هر کجا نشانیاز سخت کوشی، دینداری، تلاش و مجاهدت اقتصادی و آفرینش زندگی در دل سختیها و ناملایماتبه چشم میخورد، نام یزد و مردم این سامان نیز در آن هویدا و چشمنواز است .
این دیار کویری که از هر سو با ریگزارهای خشک و داغاحاطه شده و شبهایش، یادآور ستاره چینی رویایی قصههای مردمان این دیار است، قدمتیبه درازای تاریخ ایران دارد و قرنهاست که جلوهگاه زیبایی از همزیستی مسالمتآمیز ادیانزرتشتی، مسلمان، مسیحی و یهودیست آن گونه که امروز نیز مهمترین و زیباترین زیارتگاههاو سکونتگاههای زرتشتیان جهان، در کنار خانه و کاشانه و مسجد و محراب یزدیها قراردارد و این مردم، در نهایت رواداری، تساهل و تسامح و مدارا با بندگان خدا، جلوههایناب گفتوگوی میان ادیان را در یزد کویری و کهن به نمایش در آوردهاند . »
وی در بخش دیگری از این یادداشت عنوان میكند: «در کنارهمه این ویژگیها و القابی که تاریخ، برای یزد و یزدیها متصور است، یک صفت، گستردگیو بروز و ظهور بیشتری دارد و آن وصف "دارالعباده" بودن یزد است .
مردمان یزد، قرنهاست که قرائت رحمانی اسلام را بر پایهمذهب شیعه در این آب و خاک پاس داشتهاند و همواره کوشیده اند تا دین را در زندگی خودجاری و ساری نموده و آن را عینیت و کارامدی بخشند و به همین خاطر است که ایران و بلکهجهان، همچنان یزدیها را مردمی پایبند به مفاهیم دینی و ارزشهای اسلامی انسانی و برخورداراز سبک زندگی سالم و شهروندانی صادق، قابل اعتماد و پرتلاش میشناسند .
دارالعباده بودن یزد، در واقع بر پایه مسوولیت پذیریفردی و اجتماعی یزدیها بنا شده و این، جلوه ای دیگر از سبک زندگی ایرانی اسلامی اینمردم و همخوانی و همنوایی آن با باور و فرهنگ دینی این مردم است که البته در ایام سوگواریاباعبدالله الحسین(ع) و یاران باوفایش، جلوه ای دیگر به خود میگیرد .
یزد، این "حسینیه ایران"، در دهه اول محرم،به نمایشگاه پر شور و شعور مردمانی بدل میشود که مکتب حسینی و قیام ظلم ستیزانه وانسان ساز سالار شهیدان را در ورای هیئات و حسینیه ها و سبک عزاداری خاص و تاثیر گذارخود، به ایران و بلکه جهان معرفی می کنند و می کوشند تا هم در شکل و هم در محتوی، عزاداریها و سوگواری های خویش را به رسانه ای پر محتوی در مسیر نهادینه کردن فرهنگ عاشوراو انتقال آن به نسلها و عصرهای آتی بدل نمایند . »
پایدار در ادامه این یادداشت اظهار میكند: نگاهی هرچند گذرا به سبک سوگواری و عزاداری یزدیها در سالهای اخیر که معمولا در قالب هیئتهایسینه زنی جلوهگر میشود به ما مینمایاند که مردمان دیار دارالعباده و عزاداران حسینیهایران، به خوبی توانستهاند تا مفهوم قیام حسینی را در قالب اشعار و شکل عزاداری هایشانهویدا سازند .
" نظمو هماهنگی" عزاداران حسینی در دستهها و هیئات عزاداری یزدیها، اولین و محوریترین اصول شکلی این سبک عزاداریست .
عزاداران و سوگواران هر هیئت، دست کم سه ماه مانده بهدهه اول ماه محرم، با حضور در هییتها و تکایای عزاداری محله خود، ضمن فراگیری اشعاریکه باید در جواب "نوحه خوان" هیئت بیان کنند، نحوه خواندن این اشعار، سبکخواندن، هماهنگی با یکدیگر و در عین حال بیان با صلابت، زیبا و تاثیر گذار آنرا تمرینمیکنند و فرا میگیرند چرا که اگر حتی یک نفر از عزاداران در میان هیئت، نتواند باهماهنگی با دیگران، اشعار را بیان کند و یا سبک سینه زنی او متفاوت از دیگران باشد،به چشم خواهد آمد و نظم و هماهنگی دسته عزاداری را خدشهدار خواهد کرد و از این روستکه این اصل مهم، همواره مورد تاکید هیئات و دسته های عزاداری یزد است . »
وی با بیان این كه ویژگی دیگری که عزاداران یزدی آنرا در قالب دستههای سینه زنی به زیبایی به نمایش میگذارند، مهارت آنها در "کارتیمی" است، ادامه میدهد: «نیک میدانیم که یکی از دلایل موفقیتها و پیشرفتهایبشر، فراگیری اصول مشارکت جویی و کار تیمی در همه امور است و عزاداران حسینی در یزد،این ویژگی بارز و تاثیر گذار را به زیبایی و شکوه هر چه تمامتر، در قالب هیئتهایعزاداری به نمایش میگذارند .
از دیگر زیباییها و جلوه های ناب عزاداری یزدیها،" هم خوانی و همآوایی" عزاداران یزدی به نحوی بسیار زیبا و پرشکوه است کههیئتها را به گروه های کُر چند صد نفره بدل میکند که با هماهنگی مثال زدنی، اشعار نابسوگواری را با صدایی رسا همخوانی میکنند و این خود یکی دیگر از جلوه های ناب عزادارییزدیهاست .
کسانیکه اندک تجربه و تخصصی در حوزه هنر موسیقی دارند،میتوانند با دقت در سبک عزاداری مردمان یزد، به تسلط تحسین برانگیز تنظیم کنندگاننوحه ها و اشعار سوگواری دستههای عزاداری یزد، بر مبنای اصول موسیقایی و نواها و گوشههای اصیل موسیقی ایرانی پی ببرند و این امر نیز، تاثیر بسزایی در ماندگاری نوحههاو عزاداریهای مردمان دارالعباده در اذهان بینندگان و شنوندگان آن دارد . »
پایدار در بخش دیگری از این یادداشت نیز ذكر میكند:«اما همه آنچه گفته شد، جلوههای "شکلی" عزاداریها و سوگواریهای مردمانیزد در بزرگداشت قیام حسینی بود. جلوههایی که شور حسینی را به نمایش میگذارد و درجای خود بسیار ارزشمند، تاثیرگذار و لازم است چرا که اگر برپایی این شعائر و بروز وظهور این شورها و شعفها نبود، شاید مجالس و محافل اباعبدالله(ع) در گذر زمان به فراموشیسپرده میشد و از یادها میرفت .
عزاداری مردمان حسینیه ایران، در کنار شکل و فرم زیباو منحصر به فرد و برند خاص خود، محتوا و مفهومی ارزشمند و اثرگذار نیز دارد چرا کهشاعران و هنرمندان یزدی کوشیدهاند تا همچنان که از منظر شکلی و آوایی و بصری، عزاداریهاییزد را چشمنواز و گوشنواز و خاطرهانگیز نمایند، روح و اصالت و مفهوم قیام اباعبدالله(ع)و یاران باوفایش را نیز در این عزاداریها جاری و ساری نمایند و اصالت فرهنگ عاشورارا همراه با شکل هماهنگ و جذاب عزاداریها، به مردمان دیگر نقاط کشور و جهان، منتقلکنند .
از این روست که اشعار برگزیده برای هیئتها و دسته هایعزاداری یزد، اشعاری پرمغز، مفهومی و برگرفته از روح اصیل قیام عاشورا و نهضت حسینیاست و به خوبی محوریت ظلم ستیزی، ازادگی و کرامت انسانی در جای جای این اشعار هویداست .
اما یزدیها در کنار این هیئتها و عزاداریهای پرشکوه،کوشیده اند تا روح زندگی و امید به داشتن فردایی بهتر را نیز به نمایش بگذارند تا جاییکههر ببیننده و شنونده ای با دیدن و شنیدن عزاداری یزدی ها، انگیزه و توان بیشتری برایساختن زندگی مبتنی بر عشق و ایمان و متاثر از مفاهیم ارزشمند مکتب حسینی پیدا خواهدکرد .
آنچه این روزها در یزد جلوه گری میکند، در واقع امتدادتاریخ انسانساز، فرهنگ پرور و دینمدار مردمان یزد است و جلوههایی ناب از فرهنگ اصیلو عامه یزدیهاست که طی قرنها زندگی در اقلیم سخت و خشن و کویری یزد، در وجود تک تکاین مردم نهادینه شده و به باور نشسته و حال اینگونه جلوهگری میکند .
در واقع عزاداری یزدیها و سبک و فرم و محتوای آن، چیزیجدا از سبک زندگی این مردم نیست چرا که آنان این گونه زیستهاند که امروز نیز میتواننداین گونه، عاشقانه و زیبا و تاثیرگذار عزاداری نمایند و نکته مهمی که نباید فراموشکرد این است که امروز هیئتها و دسته های عزاداری مردمان یزد، خود به تنهایی یک رسانهاست. رسانهای که در دل خود فرهنگ، باور، سبک زندگی، اعتقادات و نگاه یزدیها به دنیاو عقبی را به جهان مخابره میکند . »
پایدار در بخش پایانی این یادداشت نیز یادآور میشود؛« امروز، شهر تاریخی و کهن یزد به ثبت جهانی در آمده و بیش از گذشته مقصد گردشگرانجهان است.
رونق گردشگری مذهبی و آیینی در یزد در کنار دیگر جلوههای گردشگری، با محوریت این سبک عزاداری و همین هیئتها و تکایا و دسته های عزاداریامکان پذیر است و در واقع میتوان فرهنگ عاشورا را اینگونه به پیروان دیگر ادیان ومردمان سراسر جهان، معرفی و منتقل کرد .
دنیای امروز تشنه معارف و مفاهیم ناب انسانی نهفته درمکتب عاشوراست و یزدیها میکوشند تا هم در شکل و هم در محتوی، دنیا را متوجه مفاهیمانسان ساز، ظلم ستیز و زندگی بخش مکتب حسینی کنند . »
Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-bidi-font-family:Arial;}table.MsoTableGrid {mso-style-name:"Table Grid"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-priority:39; mso-style-unhide:no; border:solid black 1.0pt; mso-border-alt:solid black .5pt; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-border-insideh:.5pt solid black; mso-border-insidev:.5pt solid black; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-bidi-font-family:Arial;}
انتهای پیام
-
سه شنبه ۱۱ مهر ۱۳۹۶ - ۳:۱۳:۵۸ PM
-
۱۹۰ بازديد
-
ایسنا - فرهنگی و هنری
-
خبر یزد
لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/6804/